ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΡΕΣΤΑ

Ο ΑΓΙΟΣ ΚΑΙ ΤΡΟΠΑΙΟΦΟΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ ΚΑΙ ΦΥΛΑΞ
ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ ΡΕΣΤΑ

Μέσα από  το δάσος ξεπροβάλλει ο ναός του Αγίου Γεωργίου του Ρεστά

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

       Σε μια κρίσιμη εποχή όπου όλα διασαλεύονται χρειαζόμαστε στυλοβάτες αστέρια που τέτοια  αποτελούν οι Μεγάλοι Άγιοι της Ορθοδοξίας μας .

        Ειδικά τη Χίο μας λαμπρύνουν ακτινοβόλοι αστέρες που μόνασαν στη θαυμάσια περιοχή του Αγίου Γεωργίου Ρεστά ,των οποίων τα ιερά λείψανα βρίσκονται αποθησαυρισμένα στην πατρική μας ενορία του Σωτήρος Χριστού Λιβαδίων πόλεως Χίου και όλοι εμείς που την υπηρετούμε γινόμαστε αποδέκτες της ιαματικής επενέργειάς τους .

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

ΕΤΟΣ ΕΚΚΙΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΟ

H  ΣΚΑΛΑ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΕΙ ΤΟ ΔΡΟΜΟ ΜΕ ΤΟ ΝΑΟ

1500: Ο Γενουάτης Αντώνιος Ρεστάνο προσπαθεί να οικειοποιηθεί το πανέμορφο εξοχικό κτήμα του Αγίου Γεωργίου , το οποίο ανήκε στη Νέα Μονή .

      Στο αρχείο της Γένοβας σώζονται δύο έγγραφα περί διενέξεως του μοναχού της Νέας Μονής Μακαρίου Γεωνόμου και του Αντώνιου Ρεστά αρχικά και του Φραγκίσκου Μποργκέζε στη συνέχεια .

      Η ένσταση αυτή απορρίφθηκε από τους Γενουάτες

1770 :Ίδρυση της Μονής του Αγίου Γεωργίου από τον Χίο μοναχό Νείλο τον Καλόγνωμο συμμοναστή του Αγίου Μακαρίου .

Μεγάλες οσιακές μορφές του χιακού μαρτυρολογικού ορίζοντα έρχονται να ασκητεύσουν και να λαμπρύνουν τον μονύδριο αυτό .Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν ο ΟΣΙΟΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΧΙΟΣ και Ο ΟΣΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ο ΠΑΡΙΟΣ .Η βιογραφία τους περιλαμβάνεται και στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητροπόλεως μας και οποιοσδήποτε μπορεί να την επισκεφθεί .

Ο ΟΣΙΟΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ Ο ΧΙΟΣ

1750 :γεννήθηκε στα Καρδάμυλα και το οικογενειακό του όνομα ήταν Γεώργος . Οι γονείς του τον έταξαν στην Παναγία Νεαμονήτισσα λόγω κάποιας αρρώστιας που τον ταλαιπώρησε .

Ο ΦΙΛΟΜΑΘΕΣΤΑΤΟΣ ΑΓΙΟΣ
ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ Ο ΧΙΟΣ

Μαθήτευσε σε σπουδαίους δασκάλους όπως ο ονομαστός Γαβριήλ Αστρακάρης και ήταν συμμαθητής του Δωρόθεου του Πρώιου και συνάδελφος του Οσίου Αθανασίου του Παρίου στη Σχολή της Χίου . Επίσης συνδέθηκε πνευματικά με τον Αγιο Μακάριο το Νοταρά . Χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος και διορίσθηκε ιεροκήρυκας κηρύσσοντας το θείο λόγο στην πόλη και τα χωριά της Χίου.

1802:διετέλεσε ηγούμενος της Νεάς Μονής και συγγραφέας της ιστορίας της και της ακολουθίας των κτητόρων της . Παραιτήθηκε όμως από την ηγουμενία σε μικρό χρονικό διάστημα , για να απομονωθει στο ησυχαστήριο του Ρεστά πλάι στον Αθανάσιο τον Πάριο

ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ ΞΕΠΡΟΒΑΛΛΕΙ Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΡΕΣΤΑ

1819: Εξέδωσε το ΝΕΟ ΛΕΙΜΩΝΑΡΙΟ βιβλίο με βίους Αγίων της Χίου που είχε ξεκινήσει ήδη ο Άγιος Μακάριος .

Στο Ρεστά έμεινε περίπου είκοσι χρόνια και μεταμόρφωσε τον άγονο τόπο σε ένα πανέμορφο πευκοδάσος όπως είχε κάνει και στη Νεά Μονή και στην πατρίδα του τα Καρδάμυλα . Μάλιστα είχε δημιουργήσει και ειδικό φυτώριο με πεύκα και ελαιόδεντρα στο Ρεστά και προέτρεπε τον κάθε πιστό να φυτεύει ως επιτίμιο για τα αμαρτήματά του ένα αριθμό δέντρων , ανάλογο με αυτά .

Αξιοσημείωτα τα πολλά θαύματά του .Σε περίοδο ανομβρίας με την θερμή ικεσία του έφερε βροχή ,ενώ΄με την ιαματική χάρη του θεράπευσε πολλούς ασθενείς .

Με τα χρήματα που μάζευε φρόντισε για την επισκευή του ναού και των κελλίων ,όμως την 1^η ΜΑΙΟΥ του 1821 κοιμήθηκε στο σπίτι της αδελφής του Μουκελέμενας και η ανακομιδή των λειψάνων του έγινε το 1845 από το μητροπολίτη Σωφρόνιο .

Μαθητές του υπήρξαν οι νεομάρτυρες Δημήτριος ο Πελοποννήσιος , Μάρκος ο Νέος , Αγγελής οι Νέος και ο Αρχιδιάκονος συμπατριώτης μας Μακάριος Γαρρής .

Με την πρωτοβουλία του Αείμνηστου γυμνασιάρχη Γεωργίου Ζολώτα η μνήμη του τιμάται την 1^ηΜΑΙΟΥ ,ενώ Ο Πρωτοσύγκελος Κύριλλος Τρεχάκης εξέδωσε το βίο και την ακολουθία του το 1907 .

 Ο  Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου Ρεστά

ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΡΙΟΥ

1722 : πιθανός χρόνος γέννησης του στο χωριό Κόστος της Πάρου όπου έχει κτιστεί περικαλλέστατος ναός . Είχε το οικογενειακό όνομα Τούλλιος

Επισκέφθηκε πάρα πολλές περιοχές δείγμα της μεγάλης φήμης που είχε .

O ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΣ ΟΣΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ο ΠΑΡΙΟΣ

      Δέκα χρόνια έμεινε στη Σμύρνη  και  φοίτησε στην περίφημη Ευαγγελική Σχολή της ενώ αργότερα πήγε στην Αθωνιάδα Σχολή με διευθυντή τον Νεόφυτο Καυσοκαλυβίτη και τον Ευγένιο Βούλγαρη ,από τον οποίο χειροτονήθηκε διάκονος . Βρέθηκε και στο Μεσολόγγι και δίδαξε στην Παλαμαία σχολή . Στο Άγιον Όρος το 1771 ανέλαβε επί έξι χρόνια τη διεύθυνση της Αθωνιάδας Σχολής .Εκεί γνωρίστηκε με τον Άγιο Μακάριο το Νοταρά που τον χειροτόνησε πρεσβύτερο και τον Άγιο Νικόδημο και συνέστησαν το κίνημα των κολλυβάδων που υποστήριζαν ότι τα μνημόσυνα πρέπει να γίνονται το Σάββατο και όχι την Κυριακή .

      Κλήθηκε να διδάξει και στην Κων/πολη και να γίνει μητροπολίτης ,αλλά δεν το αποδέχθηκε από ταπεινότητα /.Κατά την επιστροφή του στην Πάρο το 1786 εξαιτίας του Ρωσοτουρκικού πολέμου αναγκάστηκε να σταματήσει στη Χίο μας για να συμβάλλει αποφασιστικά στην πνευματική της εξέλιξη και πορεία .

         Εκείνος ανέλαβε τη διεύθυνση των δημόσιων σχολείων της Χίου ίδρυσε το 1792 την περίφημη ΣΧΟΛΗ ΤΗΣ ΧΙΟΥ Καθιέρωσε σα σχολική γιορτή την ημέρα μνήμης των Τριών ιεραρχών . Γι αυτό και η φωτογραφία του κοσμεί το ιστορικό 1^ο Γυμνάσιο της Χίου .

ΤΑ ΤΙΜΙΑ ΚΑΙ ΗΓΙΑΣΜΕΝΑ ΛΕΙΨΑΝΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΡΙΟΥ
ΚΑΙ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΤΟΥ ΧΙΟΥ ΛΑΜΠΡΥΝΟΥΝ ΤΟΝ ΕΝΟΡΙΑΚΟ ΝΑΟ ΜΑΣ

Έγραψε πάρα πολλά αξιόλογα έργα και αποσύρθηκε το 1812 στο ησυχαστήριο του Ρεστά ,όπου στις 24 Ιουνίου 1813 κοιμήθηκε και τάφηκε στον περίβολο του Ναού ,όπου αργότερα τοποθετήθηκε και ο Άγιος Νικηφόρος .

           Παρόλο που κατηγορήθηκε για την αντιπαράθεσή του με τον Αδαμάντιο Κοραή ο ιστορικός Ζολώτας βεβαιώνει ότι ο ίδιος τον χαρακτηρίζει άριστο φιλόλογο και μόνο άξιο να ονομάζεται Πλούταρχος ή Διονύσιος Λογγίνος , που οι παλιοί αποκαλούσαν Ζωντανή Βιβλιοθήκη .

          Αξίζει να σημειωθεί ότι μοίραζε τα πάντα στους φτωχούς και θεωρούσε αμαρτία να τον βρει ο νέος χρόνος με χρήματα από τον προηγούμενο . Η μοναδική του περιουσία ήταν μια ενδυμασία , ένα λυχνάρι , και το μελανοδοχείο του .

           Στις 9 Ιανουαρίου του 1995αγιοποιήθηκε με την υπαριθμόν 14^η Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη που το ίδιο έτος ο αείμνηστος μητροπολίτης μας κυρός Διονύσιος ανέγνωσε την Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη της αγιοκατάταξης του πάνω από τον τάφο του .

Στις 24 Ιουνίου 2001 το αριστερό παράβημα του ενοριακού μας Ναού του Σωτήρος Χριστού των λιβαδίων πόλεως Χίου αφιερώθηκε στον Άγιο Αθανάσιο για να προστατεύει όλη την ενορία μας και να αποτελεί πρότυπο για τη νεότητά μας .

Ο τάφος του Οσίου Αθανασίου του Παρίου στον αύλειο χώρο του Ναού .

Η συντεχνία των βυρσοδεψών

      Μετά την κοίμηση των μεγάλων Αγίων μας ο Ναός εγκαταλείφθηκε σταδιακά απ΄οτους μοναχούς και αγοράσθηκε από την κοινότητα Βροντάδου από τη συντεχνία των βυρσοδεψών /ταμπάκηδων . Μάλιστα το χειρόγραφο 778 με ημερομηνία 28/3/1842 δηλώνει την κυριαρχία των βυρσοδεψών στο ναό αυτό .

Οι βυρσοδέψες το 1895ανήγειραν περικαλλή ναό του Αγίου Γεωργίου βυζαντινού ρυθμού και πρωτοστάτης υπήρξε εκ μέρους του ς ο Παντελής Μπατής .

Χάρη στις ακούραστες και φιλόπονες προσπάθειές τους ο ναός σώζεται σε καλή κατάσταση μέχρι σήμερα ,αφού μέχρι τη δεκαετία του 1980 πλήρωναν φύλακα για να συντηρεί και να προστατεύει το ναό ,τα κελλιά και τον ειδυλλιακό περιβάλλοντα χώρο .

      Τελευταία οικογένεια που διέμενε σε παραπλήσιο κελλί ήταν η οικογένεια Στυλιανού Παλαιολόγου, η οποία πάντοτε είναι δεμένη με την περιοχή και κάθε χρόνο τελεί λειτουργίες αλλά και τα μυστήρια όλης της οικογένειας της . Πολλές φορές είχαν ακούσει το άλογο του Αγίου να τους επισημαίνει ότι το καντήλι του είναι σβηστό και μάλιστα μία φορά τους ειδοποίησε να μην εγχειρίσουν συγγενικό τους πρόσωπο για να μην τεθεί σε κίνδυνο .

         Ο ναός όπως φαίνεται και από το σχετικό απόσπασμα στο βιβλίο της ενορίας μας του Χριστού Λιβαδίων Χίου έχει πολύ όμορφες εικόνες ,αλλά και παλαιούς κρυστάλλινους πολυελέους , εξαπτέρυγα , και άλλα αξιόλογα ιερά σκεύη . Επίσης είναι θετικό ότι έχει μείνει μακριά από την τεχνολογική ανάπτυξη αφού δεν έχει ηλεκτροδοτηθεί και οι ιερές ακολουθίες γίνονται ταπεινά και σεμνά , υπό το φως των κεριών .

Επίσης οφείλουμε να τονίσουμε ότι η κα Άννα Μαρή με προσωπική της φροντίδα και τη συνδρομή πολλών στρατευμένων παιδιών μας από το στρατόπεδο του Τριπατέ επισκεύασε το ναό κελλί πριν από την παράδοση της διαχείρισης του Ναού στην ενορία του Σωτήρος Χριστού Λιβαδίων .

ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΔΡΑΣΗ

         Ενώ όλα έδειχναν ότι και ο Ναός και η θαυμάσια περιοχή κινδύνευε να αφανιστεί και ειδικά μάλιστα μετά τη μεγάλη πυρκαγιά του θέρους του 1998 , τον ίδιο χρόνο ο Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου του Ρεστά επονομαζόμενος περιήλθε στη διαχειριστική δικαιοδοσία του ενοριακού μας ναού Μεταμορφώσεως Σωτήρος Χριστού Λιβαδίων Χίου , ο οποίος με τα πενιχρά μέσα που διέθετε προσπάθησε να συντηρήσει τον τόσο πολύτιμο ναό .

        Αξίζει να αναφερθεί ότι ορισμένες πιστές ενορίτισσες μας εδώ και 15 χρόνια μεταβαίνουν  καθημερινά στον ευλογημένο τόπο για να διατηρούν για πάντα αναμμένο το καντήλι του ναού και να ευπρεπιζουν συνεχώς τον αγιασμένο τόπο .

Συγκεκριμένα τελεί την ακολουθία της Αναστάσεως με μεγάλη επιτυχία και προσέλευση κόσμου σχεδόν κάθε χρόνο από το 2005 .

Παλαιότερα τελούνταν κάθε Παρασκευή νωρίς το απόγευμα και οι ακολουθίες των χαιρετισμών ,ενώ αποτελεί επιδίωξή μας να συνεχιστεί η ωραία αυτή παράδοση και φέτος εάν φυσικά οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν .

ΤΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΡΕΣΤΑ

       Τελούνται αρκετές ιδιωτικές λειτουργίες κάθε χρόνο από Απρίλη μέχρι και Νοέμβρη ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες και οι πανηγύρεις του Αγίου Γεωργίου μία Κυριακή του Πεντηκοσταρίου και η Πανήγυρη του Αγίου Αθανασίου του Παρίου την 24^η ΙΟΥΝΙΟΥ ή μία Κυριακή μετά από αυτήν .

        Έχουν κατασκευαστεί δύο προσκυνητάρια στην πλατεία η οποία κατά το ήμισυ τσιμεντοστρώθηκε επί δημάρχου Παντελάρα . Δύο φορές τιμήθηκε ο αείμνηστος γυμνασιάρχης και ιστορικός Γεώργιος Ζολώτας του οποίου ο περίτεχνος τάφος βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του ναού .Αρχικά με τη συμμετοχή του Τέταρτου Γυμνασίου το 2006 , ενώ το 2007 έγινε και το μνημόσυνο του με την παρουσία συγγενών του από την Αθήνα και σχετική ομιλία από την Κα Αθηνά Ζαχαρού Λουτράρη .
                                O ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΖΟΛΩΤΑΣ 
       Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφέρω ορισμένες πληροφορίες που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Χιόνη  το 2006 με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από το θάνατο του μεγάλου δασκάλου και ιστορικού της Χίου .
        Γεννήθηκε στα Καρδάμυλα της Χίου την 27η Νοεμβρίου 1845 . Σε ηλικία πέντε ετών πήγε στη Σύρο και αργότερα στην Κωνσταντινούπολη . Μετά την επιστροφή εγκαταστάθηκε στο Θολοποτάμι και γράφτηκε στο Ελληνικό Σχολείο της Χίου , όπου ο Κ.Κόντος τον ανέλαβε υπό την προστασία του . Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη Σύρο και το 1863 σπούδασε φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή ΑΘηνών ,ενώ παράλληλα διδάσκει και δημοσιογραφεί .
       Το 1866 διορίστηκε Σχολάρχης της Κάσου και ένα χρόνο μετά ακολούθησε μια εύπορη οικογένεια στο Μάντσεστερ ,για να συνεχίσει τις σπουδές του .Όμως λόγω του υγρού κλίματος γύρισε στην Αθήνα , όπου σπούδασε Νομικά και Πολιτικές Επιστήμες . Παράλληλα διατελεί αρχισυντάκτης της εφημερίδας Νεολόγος και ήξερε τόσο καλά αρχαία ελληνικά ώστε του ανατίθεται  να γράφει τις επιστολές στα ξένα πανεπιστήμια στα αρχαία ελληνικά. Δύο απόπειρες δολοφονίας έγιναν εναντίον του γιατί υποδείκνυε νε κτίζονται παντού σχολεία για να ανυψωθεί το εθνικό φρόνημα .
         Το 1886 μετά από τις καλύτερες συστάσεις και πρόσκληση του Ανδρέα Συγγρού , του Ιωάννη Χωρέμη και του Αλέξανδρου Κοντόσταυλου ήλθε στη Χίο να αναλάβει τη διεύθυνση του ιστορικού Γυμνασίου και την οργάνωση των σχολείων όλου του νησιού .

Ο τάφος του μεγάλου ιστορικού της Χίου Γεωργίου Ζολώτα

            Ως γυμνασιάρχης δίκαια χαρακτηρίζεται αναμορφωτής . Εφάρμοσε την εξαετή δημοτική και την πενταετή μέση εκπαίδευση ,ενώ εισήγαγε και την εμπορική . Καθιέρωσε τη διδασκαλία της αγγλικής και της γαλλικής γλώσσας ,ενώ στη μεσολάβησή του οφείλεται η ανέγερση του Αγίου Λουκά και των Βούρειων Σχολείων . Ίδρυσε επίσης το Αρχαιολογικό Μουσείο ,το οποίο υπεραγαπούσε .
       Ως δάσκαλος υπήρξε ευγενής , με σεβάσμια μορφή ,αγαθότητα ψυχής ,κομψότητα τρόπων ,ευπροσηγορία και πατρική μέριμνα .
         Ως επιστήμονας γνώριζε όσο λίγοι την Αρχαία Ελληνική και τη Λατινική , ήταν κριτικός αρχαίων κειμένων . Περιέγραψε το βυζαντινό ναό του Αγίου Ισιδώρου και είχε πολλές γνώσεις στη Γλωσσολογία .
           Το έργο όμως που τον ανέδειξε ως τον Παπαρρηγόπουλο της Χίου ήταν η Ιστορία της Χίου ,για την καταγραφή της οποίας αφιέρωσε  πολύ χρόνο και κόπο ,αφού συγκέντρωσε μνημεία , μελέτησε συγγράμματα  συγγραφέων και περιηγητών .Συνέλεξε αρχαιολογικά μνημεία , επιγραφές , νομίσματα , κώδικες μοναστηριών , χιακά ήθη , έθιμα , γλωσσικά ιδιώματα και γένη .
        Δυστυχώς όμως παρόλο που ο Πάυλος Στεφάνοβικ Σκυλίτσης προσφέρθηκε να χρηματοδοτήσει τη  συγγραφή , ένα χρόνο μετά απεβίωσε χωρίς να έχει λάβει πρόνοια στη διαθήκη του . Επειδή μάλιστα η υγεία του Γ. Ζολώτα κλονίστηκε αρκετά , παρά τις προσπάθειές του να αναρρώσει αρχικά στην Αίγυπτο και έπειτα στον  Άγιο Γιώργη το Ρεστά δεν κατάφερε να ολοκληρώσει την εργασία αυτή και έφυγε από τη ζωή στις 5 Ιουνίου 1906 ,μόλις 60 ετών .
        Ενταφιάστηκε ,όπως επιθυμούσε στη βορειοδυτική πλευρά του ναού του Αγίου Γεωργίου Ρεστά , όπου συνήθιζε να κάθεται όσο ζούσε .
    Το πολύτιμο υλικό που είχε συγκεντρώσει με πολύ κόπο ο αλησμόνητος Γεώργιος Ζολώτας ανέλαβε να το συμπληρώσει και να το εκδώσει η λόγια θυγατέρα του Αιμιλία Σάρρου , η οποία το ολοκλήρωσε το 1930 και μέχρι σήμερα παραμένει η πληρέστερη Ιστορία της Χίου .
          
 

Το υπάρχον κελλί  ,που εξυπηρετεί τις ανάγκες του ναού .

                                      Η ΤΩΡΙΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ        
          Φυσικά τον τελευταίο χρόνο η δράση αυτή έχει εντατικοποιηθεί αφού πολλοί ενορίτες του Σωτήρος Λιβαδίων πιστοί στις παραδόσεις και την εντολή των βυρσοδεψών να φυλάττομε τον ευλογημένο τόπο , βρίσκουν καταφύγιο στο πανέμορφο τοπίο και έχουν διαθέσει όλες τους τις δυνάμεις στην αναμόρφωση του πανέμορφου τόπου με πολλές εθελοντικές εργασίες ,ανεύρεση νερού ,μικροεπισκευές στον αύλειο χώρο , στο κελλί και ειδικά στον καλοκαμωμένο ναό.

            Πολλά ακόμη μπορούν να γίνουν και ειδικά τώρα που υπάρχει τόσο μεγάλη διάθεση από τους ενορίτες μας , οι οποίοι εκτός από τις τρεις άλλες εκκλησίες τους υπεραγαπούν και ενδιαφέρονται για τον ολοζώντανο Άγιο Γεώργιό μας .Για να ξαναγίνει η περιοχή ο τόπος ανακούφισης από το άγχος κ αι από τους έντονους ρυθμούς τη ςεποχής μας που θα μας δροσίζει κυρίως πνευματικά ….