Σάββατο 31 Οκτωβρίου 2015

ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ Ἀ­ριθ­μὸς 44 Κυ­ρια­κή κβ΄ Ἐ­πι­στο­λῶν Τῶν Ἁ­γί­ων Κο­σμᾶ καί Δα­μια­νοῦ τῶν ἀ­ναρ­γύ­ρων 1 Νο­εμ­βρί­ου 2015 (Α΄ Κορ. ιβ΄, 27 – ιγ΄ 7) «Ἡ ἀ­γά­πη πάν­τα στέ­γει… οὐ­δέ­πο­τε ἐκ­πί­πτει»

ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ
Ἀ­ριθ­μὸς 44
Κυ­ρια­κή κβ΄ Ἐ­πι­στο­λῶν
Τῶν Ἁ­γί­ων Κο­σμᾶ καί Δα­μια­νοῦ τῶν ἀ­ναρ­γύ­ρων
1 Νο­εμ­βρί­ου 2015
(Α΄ Κορ. ιβ΄, 27 – ιγ΄ 7)

«Ἡ ἀ­γά­πη πάν­τα στέ­γει… οὐ­δέ­πο­τε ἐκ­πί­πτει»
Ὕ­μνος τῆς ἀ­γά­πης, ἀ­δελ­φοί μου, ἔ­χει ὀ­νο­μα­στεῖ τὸ 13ο κε­φά­λαι­ο τῆς Α΄ πρὸς Κο­ριν­θί­ους ἐ­πι­στο­λῆς τοῦ ἀ­πο­στό­λου Παύ­λου ἀ­πὸ τὸ ὁ­ποῖ­ο εἶ­ναι ἡ πε­ρι­κο­πὴ ποὺ ἀ­κού­σα­με σή­με­ρα, ἑ­ορ­τὴ τῶν Ἁ­γί­ων Ἀ­ναρ­γύ­ρων. Θε­ω­ρεῖ­ται, ὄ­χι ἄ­δι­κα, ὡς μί­α ἀ­πὸ τὶς ὡ­ραι­ό­τε­ρες σε­λί­δες στὴν παγ­κό­σμια φι­λο­λο­γί­α καὶ ὡς τὸ ἰ­σχυ­ρό­τε­ρο κομ­μά­τι ἀ­π’ ὅ­σα ἔ­γρα­ψε ὁ Ἀ­πό­στο­λος.

Ἡ ἀ­γά­πη σκε­πά­ζει ὅ­λες τὶς ἐλ­λεί­ψεις τοῦ πλη­σί­ον καὶ δὲν τὸν δι­α­πομ­πεύ­ει γι’ αὐ­τές. Αὐ­τὸς ποὺ ἀ­γα­πᾶ, συμ­βου­λεύ­ει καὶ ὑ­πο­δει­κνύ­ει στὸν ἀ­δελ­φό του τὰ σφάλ­μα­τά του ἀλ­λὰ πο­τέ δὲν τὰ δη­μο­σι­εύ­ει γιὰ νὰ τὸν ντρο­πια­σει μπρο­στα σὲ ἄλ­λους. Ἐ­νῶ ὑ­πάρ­χουν πε­ρι­πτώ­σεις ποὺ ὁ πι­στὸς πρέ­πει νὰ δι­εκ­δι­κεῖ τὰ δι­και­ώ­μα­τά του – γιὰ νὰ μὴν τὸν θε­ω­ροῦν καὶ βλά­κα ποὺ ὁ κα­θέ­νας μπο­ρεῖ νὰ τὸν κα­τα­φρο­νεῖ – ὑ­πάρ­χουν ἄλ­λες πε­ρι­πτώ­σεις ποὺ πρέ­πει νὰ θυ­σιά­ζει τὰ δι­και­ώ­μα­τά του.

Ἕ­νας νέ­ος παν­τρεύ­τη­κε, ἔ­βα­λε στε­φά­νι, ἔ­γι­νε πα­τέ­ρας. Δὲν μπο­ρεῖ νὰ ζεῖ ὅ­πως πρῶ­τα. Ὅ­σο ἦ­ταν ἐ­λεύ­θε­ρος νοι­α­ζό­ταν μό­νο γιὰ τὸν ἑ­αυ­τό του. Τώ­ρα θὰ θυ­σιά­σει τὰ προ­σω­πι­κά του. Τώ­ρα ἔ­χει γυ­ναῖ­κα, πρέ­πει νὰ νοι­ά­ζε­ται γι’ αὐ­τήν, γιὰ τὸ σπί­τι, γιὰ τὴν οἰ­κο­γέ­νειά του. Δὲν μπο­ρεῖ νὰ ξο­δεύ­ει τὰ χρή­μα­τα μό­νο γιά τὸν ἑ­αυ­τό του. Θὰ πε­ρι­ο­ρί­σει τὶς ἀ­παι­τή­σεις του γιὰ τοὺς δι­κούς του.

Τὸ ἴ­διο ἰ­σχύ­ει γιὰ μί­α κο­πέλ­λα ποὺ παν­τρεύ­τη­κε κι ἔ­γι­νε μά­να. Δὲν μπο­ρεῖ νὰ ζεῖ ὅ­πως πρῶ­τα. Τώ­ρα ἔ­χει ἄν­τρα καὶ παι­διά. Θὰ θυ­σιά­σει τὸ δι­καί­ω­μα τῆς ἀ­να­ψυ­χῆς, ἀ­κό­μα καὶ τοῦ ὕ­πνου καὶ θὰ κα­θί­σει στὸ προ­σκέ­φα­λο τοῦ παι­διοῦ της. Τὸ ἔρ­γο τῆς μά­νας εἶ­ναι ἀ­νώ­τε­ρο ἀ­πὸ κά­θε ἄλ­λο. Ἡ ζω­ὴ εἶ­ναι θυ­σί­α.

Ὁ πα­τέ­ρας καὶ ἡ μά­να κα­λοῦν­ται νὰ κά­νουν θυ­σί­ες. Καὶ ἐ­πει­δὴ ἀ­γα­ποῦν τὰ παι­διά τους, μπρο­στὰ σὲ ἄλ­λους δι­και­ο­λο­γοῦν τὶς πρά­ξεις τους, τὰ προ­στα­τεύ­ουν. Ἀλ­λὰ ἐ­ὰν ὑ­πάρ­χει κά­ποι­ος ποὺ ἡ ζω­ὴ του εἶ­ναι ταυ­τι­σμέ­νη μὲ τὴ θυ­σί­α, αὐ­τὸς εἶ­ναι ὁ ἱ­ε­ρέ­ας. Σὰν τὴ μά­να καὶ σὰν τὸν πα­τέ­ρα πρέ­πει νὰ εἶ­ναι μέ­σα στὴν ἐκ­κλη­σί­α τοῦ Χρι­στοῦ. Βε­βαί­ως καὶ θὰ κη­ρύ­ξει δη­μό­σια ἤ θὰ μι­λή­σει, θὰ συμ­βου­λεύ­σει τοὺς ἐ­νο­ρί­τες του ἰ­δι­ω­τι­κά. Πο­τέ ὅ­μως δὲν θὰ δη­μο­σι­ο­ποι­ή­σει τὶς συ­ζη­τή­σεις αὐ­τές, δὲν θὰ ζη­τή­σει δι­και­ώ­μα­τα. Τὰ δά­κρυ­α τῆς μά­νας, οἱ κό­ποι τοῦ πα­τέ­ρα, οἱ ἱ­δρῶ­τες τοῦ ἱ­ε­ρέ­α δὲν πλη­ρώ­νον­ται. Ἄλ­λη εἶ­ναι ἡ δι­κή του ἀ­μοι­βή, ἡ ἱ­κα­νο­ποί­η­ση τῆς συ­νεί­δη­σης. Σ’ ἕ­να χω­ριό ὑ­πῆρ­χε ἕ­νας πάμ­πτω­χος δά­σκα­λος. «Τί κα­τά­λα­βες στὴ ζω­ή;» τὸν ρώ­τη­σε κά­ποι­ος. «Ἔ­χω τὴ χα­ρὰ ὅ­τι ἐκ­παί­δευ­σα ὅ­λο τὸ χω­ριό». Ἠ­θι­κὴ ἀ­μοι­βή.

Ὅ­λα τὰ σκε­πά­ζει ἡ ἀ­γά­πη, ἡ ἀ­λη­θι­νὴ ἀ­γά­πη, ποὺ δὲν ζη­τᾶ ἀν­ταλ­λάγ­μα­τα. Ἡ ἀ­γά­πη ποὺ εἶ­χε στὴν καρ­διά του ὁ Ἅ­γιος Δι­ο­νύ­σιος, ὁ ὁ­ποῖ­ος συγ­χώ­ρη­σε τὸ φο­νιὰ τοῦ ἀ­δελ­φοῦ του, τὸν ἔ­κρυ­ψε γιὰ νὰ τὸν προ­στα­τέ­ψει ἀ­πὸ τὸν ὄ­χλο,τὸν προ­μή­θευ­σε μὲ τρό­φι­μα καὶ νε­ρὸ καὶ τὸν ἔ­στει­λε μα­κριὰ ἀ­πὸ τὴν πε­ρι­ο­χὴ ἐ­κεί­νη γιὰ νὰ τὸν γλυ­τώ­σει.

Ἡ ἀ­γά­πη οὐ­δέ­πο­τε ἐκ­πί­πτει. «Οὐ­δέ­πο­τε παύ­ε­ται», λέ­γει ὁ Θε­ό­φρα­στος. Εἶ­ναι λου­λού­δι τοῦ ὁ­ποί­ου τὰ πέ­τα­λα δὲν πέ­φτουν πο­τέ. Ἐ­ξα­κο­λου­θεῖ νὰ πα­ρα­μέ­νει καὶ με­τὰ τὸ θά­να­τό μας. Τὰ αἰ­ώ­νια ἀ­γα­θὰ εἶ­ναι ἀ­νε­ξάν­τλη­τα καὶ δὲν μοιά­ζουν μὲ ἕ­να πουγ­κὶ χρυ­σᾶ νο­μί­σμα­τα ποὺ τὰ παίρ­νου­με μί­α φο­ρά καὶ ἐ­ξαν­τλοῦν­ται. Χω­ρὶς τέ­λος καὶ πάν­το­τε ὁ σω­σμέ­νος χρι­στια­νὸς θὰ βρί­σκε­ται σὲ ἐ­πι­κοι­νω­νί­α μὲ τὸ Θε­ό. «Τώ­ρα, στὴν πα­ροῦ­σα ζω­ὴ μέ­νουν ἡ πί­στη, ἡ ἐλ­πί­δα καὶ ἡ ἀ­γά­πη, αὐ­τὰ τὰ τρί­α. Με­γα­λύ­τε­ρη δὲ ἀ­πὸ αὐ­τὰ εἶ­ναι ἡ ἀ­γά­πη», μᾶς λέ­γει ὁ Θεῖ­ος Παῦ­λος κλεί­νον­τας τὸ κε­φά­λαι­ο. «Τῆς συν­τε­λεί­ας ἐλ­θού­σης ἡ μὲν πί­στις καὶ ἡ ἐλ­πὶς παυ­θή­σον­ται… ἡ δὲ ἀ­γά­πη μέ­νει, κρα­ται­ο­τέ­ρα γι­νο­μέ­νη καὶ σφο­δρο­τέ­ρα», σύμ­φω­να μὲ τὴν ἑρ­μη­νεί­α τοῦ Ζι­γα­βη­νοῦ. Ἡ πί­στη φεύ­γει ὅ­ταν μὲ τὰ μά­τια μας θὰ δοῦ­με τὸ Θε­ό. Θὰ γί­νει αὐ­το­ψί­α καὶ δὲν θὰ χρει­ά­ζε­ται πλέ­ον ἡ πί­στη. Ἡ ἐλ­πί­δα θὰ πε­ρά­σει ἀ­φοῦ θὰ μᾶς δο­θοῦν ἐ­κεῖ­να στὰ ὁ­ποῖ­α τώ­ρα ἐλ­πί­ζο­με. Ἡ ἀ­γά­πη ὅ­μως θὰ πα­ρα­μέ­νει καὶ θὰ αὐ­ξά­νε­ται σὲ τέ­λει­ο βαθ­μό. Ἐ­κεῖ­νοι ποὺ ἡ καρ­διά τους εἶ­ναι γε­μά­τη ἀ­πὸ ἀ­γά­πη, προ­σεγ­γί­ζουν πρὸς τὴν τε­λει­ό­τη­τα. Ὁ Θε­ὸς εἶ­ναι ἀ­γά­πη. Καὶ ἐ­κεῖ ὅ­που ὁ Θε­ὸς πρό­κει­ται νὰ φα­νεῖ «κα­θώς ἐ­στι», πρό­σω­πον πρὸς πρό­σω­πον, πα­ρα­μέ­νει σὲ ὕ­ψι­στο βαθ­μὸ ἡ ἀ­γά­πη.

Ἀ­δελ­φοί μου, ὅ­ταν ἀ­γα­πᾶ­με εἰ­λι­κρι­νά, θὰ προ­στα­τεύ­ου­με τοὺς συ­ναν­θρώ­πους μας καὶ πάν­τα, μὲ τὴ βο­ή­θεια τοῦ Θε­οῦ θὰ ἀρ­χί­σου­με νὰ ἀ­πο­λαμ­βά­νου­με τὶς δω­ρε­ὲς τοῦ Πα­ρα­δεί­σου ἀ­πὸ τὴν πα­ροῦ­σα ζω­ή. Ἀ­μήν.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Χίου

Παρασκευή 30 Οκτωβρίου 2015

Φώτης Κόντογλου Σε ευχαριστώ, Κύριε πολυέλεε, σε υμνώ, σε δοξάζω, γιατί μ’ έπλασες από το τίποτα. Αλλά δεν μ’ έπλασες μονάχα μια φορά, αλλά και κάθε μέρα με πλάθεις από το τίποτα, επειδή και κάθε μέρα με βγάζεις από τον ίσκιο του θανάτου που ξαναπέφτω. Μέσα στον ακαταμέτρητο τον κόσμο, μέσα στη μυρμηγκιά των ανθρώπων, είμαι ένα τίποτα.

Σε ευχαριστώ Κύριε!

Σε ευχαριστώ, Κύριε πολυέλεε, σε υμνώ, σε δοξάζω, γιατί μ’ έπλασες από το τίποτα. Αλλά δεν μ’ έπλασες μονάχα μια φορά, αλλά και κάθε μέρα με πλάθεις από το τίποτα, επειδή και κάθε μέρα με βγάζεις από τον ίσκιο του θανάτου που ξαναπέφτω. Μέσα στον ακαταμέτρητο τον κόσμο, μέσα στη μυρμηγκιά των ανθρώπων, είμαι ένα τίποτα. Ο κάθε άνθρωπος είναι ένα τίποτα. Και μολαταύτα τον κάθε άνθρωπο τον θυμάσαι και τον βρίσκεις και τον τραβάς προς εσένα και τον ζωοποιείς από πεθαμένον, και τον ξαναπλάθει το πατρικό χέρι σου, σαν να είναι ο καθένας μας μονάχα αυτός στον κόσμο. Η κραταιά δύναμη σου βαστά όλη την κτίση κι όλες τις ψυχές σαν νάνε μια και μονάχη. Και τις κάνεις να νιώσουνε την αθανασία σαν νάνε μια και μονάχη η καθεμιά και σε νιώθουνε πατέρα τους σπλαχνικόν, που δεν κουράζεται να συγχωρά και να ξαναπλάθει τον εαυτό μας, που πεθαίνει κάθε ώρα από την αμαρτία.

Πέμπτη 29 Οκτωβρίου 2015

Το έλεος του Θεού τα αναπληρώνει όλα

Το έλεος του Θεού τα αναπληρώνει όλα


Δόκιμος ακόμα, μια καλοκαιριάτικη νύχτα περπατούσα ανάμεσα στους κήπους της Σκήτη.ς
Μόνος με μόνο τον Θεό. Πλησιάζοντας την μεγάλη λίμνη βλέπω τον μεγαλόσχημο π. Γεννάδιο. Από τότε πού πέρασε τον κατώφλι της Σκήτης είχαν περάσει 62 ολόκληρα χρόνια.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του δεν έβγαινε καθόλου από την Σκήτη. Είχε λησμονήσει εντελώς τον κόσμο. Στεκόταν ακίνητος με τα μάτια καρφωμένα στο νερό. Με τρόπο διακριτικό, για να μην τον τρομάξω, έκαμα αισθητή την παρουσία μου. Τον πλησίασα, και τον ερώτησα:

- Τί κάνεις εδώ, πάτερ;

- Κοιτάζω τον νερό.

- Και τί βλέπεις;

- Εσύ, δεν βλέπεις τίποτα;

- Απολύτως, τίποτα.

- Μέσα από τον νερό βλέπω την σοφία του Θεού. Γνωρίζεις πολύ καλά, πώς είμαι άνθρωπος ολιγογράμματος. Το μόνο πού κατάφερα και έμαθα στην ζωή μου είναι να διαβάζω τον Ψαλτήρι. Ο Κύριος όμως, δεν με αφήνει στο σκοτάδι, αλλά μου φανερώνει τον άγιο θέλημά Του σε μένα, τον ταπεινό δούλο Του. Πολλές φορές εκπλήσσομαι πού άνθρωποι μορφωμένοι δεν κατανοούν μερικά άπλα θέματα της πίστεως. Βλέπεις;

Όπως όλος αυτός ο ουρανός με τα άστρα αντικαθρεφτίζεται μέσα στο νερό, έτσι και ο Κύριος, όχι μόνο αντικαθρεφτίζεται μέσα στην καθαρή καρδιά, αλλά την κάνει και κατοικία Του. Ένα πράγμα σου λέω. Η χαρά και η μακαριότητα πού αισθάνεται η ψυχή του ανθρώπου πού φρόντισε να καθαρίσει την καρδιά του, δεν περιγράφεται. Τα λόγια του Χριστού «μακάριοι οι καθαροί τη καρδία» δεν είναι τυχαία! Ανάμεσα και γνωρίζω πόσο απαραίτητο είναι στον άνθρωπο να έχει καρδιά καθαρή, όμως, τόσα χρόνια αγωνίζομαι και ακόμη δεν τον έχω κατορθώσει. Μήπως, μπορείς εσύ να μού εξηγήσεις, τι σημαίνει καρδιά καθαρή;

- Πάτερ, τί υψηλά πράγματα ζητάς από εμένα; Τέτοιες εμπειρίες δεν έχω! Το μόνο πού έχω καταλάβει, και αυτό μόνο από διάβασμα, είναι, πώς η καθαρότητα της καρδιάς ταυτίζεται με την πλήρη απάθεια. Όποιος την έχει κάνει κτήμα του είναι ξένος σε κάθε πάθος.

-Όχι! Αυτός πού λες δεν επαρκεί. Δεν φτάνει να πλύνεις το ποτήρι. Πρέπει και να τον γεμίσεις με νερό, διαφορετικά δεν έχει καμία άξια. Όταν ο άνθρωπος αγωνιστεί να ξεριζώσει από μέσα του τα πάθη, οφείλει να γεμίσει τον χώρο της καρδιάς του με τις αντίστοιχες αρετές. Μόνο τότε μπορεί να λέει ότι απέκτησε καθαρή καρδιά.

- Πάτερ Γεννάδιε, πιστεύεις ότι θα πας στον παράδεισο;

- Σε ένα μόνο πιστεύω και ελπίζω: στο έλεος του Θεού- είπε με βεβαιότητα ο π. Γεννάδιος.

- Μα σύ λες, πώς μόνο οι καθαροί στην καρδιά θα δουν τον Θεό· και σύ ο ίδιος τον ομολογείς, ότι καθαρή καρδιά δεν έχεις. Τί μου λες τώρα;

- Εγώ καλά σου τα λέω. Σύ δεν κατάλαβες σωστά. Ξεχνάς το έλεος του Θεού. Το έλεος του Θεού τα αναπληρώνει όλα. Είναι απέραντο και ανεξάντλητο. Πιστεύω ακράδαντα, ότι ο πολυεύσπλαχνος Κύριος δεν θα με απορρίψει και εμένα, πού είμαι και καλόγηρος. Πίστη. Πίστη μας χρειάζεται. Πίστη και ελπίδα σε Εκείνον πού σταυρώθηκε για μας· αντί για μας· στην θέση μας. Ο Θεός Πατέρας πού από απέραντη αγάπη μας έδωσε τον Υιό Του, δεν θα μας δώσει και τον παράδεισο;

Ω, πόσοι αδελφοί, με τέτοια βαθειά πίστη, ζουν ανάμεσα μας, κρυμμένοι από τα μάτια των πολλών χωρίς ποτέ να δίνουν την παραμικρή εντύπωση «χαρισματούχου» γέροντα. Και όμως έχουν τόσο βαθειά πνευματική ζωή. Και μόνο με την συνομιλία μαζί τους, ανακαλύπτεις την ομορφιά της καλλιεργημένης ψυχής τους.

Από τον βίο του Οσίου στάρετς Βαρσανουφίου της Όπτινα


Πηγή: Εξομολογεῖσθε τῶ Κυρίῳ

Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2015

Η εορτή της Αγἰας Σκέπης της Υπεραγίας Θεοτόκου και ο συνεορτασμός με την Εθνική Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940

Η εορτή της Αγἰας Σκέπης της Υπεραγίας Θεοτόκου και ο συνεορτασμός με την Εθνική Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940


agia_skeph
Η ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΣΚΕΠΗΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΙ Ο ΣΥΝΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ 28ΗΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

Παπατζανάκη Γεωργίου, Δρος Θεολογίας

Καθώς αναφέρεται στον Μεγάλο Συναξαριστή η γιορτή της Αγίας Σκέπης της Υπεραγίας Θεοτόκου απαριθμείται στις γιορτές, πού θεσπίστηκαν προς τιμήν των Θεομητορικών αμφίων. Μεταξύ αυτών είναι η κατάθεση της Τιμίας Εσθήτος (2 Ιουλίου) και η κατάθεση της Τιμίας Ζώνης (31 Αύγουστου).

Το ιστορικό της γιορτής: Η καθιέρωση της γιορτής έλαβε υπόψη, ως υπόθεση και αφορμή, την εμφάνιση της Θεομήτορος σε όραμα μέσα στο ναό των Βλαχερνών της Κωνσταντινούπολεως την εποχή του Λέοντος του Σοφού (886-911). Το όραμα αυτό ή την οπτασία είδαν δύο Μοναχοί, ο όσιος Ανδρέας, ο δια Χριστόν σαλός, και ο φίλος του Επιφάνιος.
Το βίο του Αγ. Ανδρέου και τη γιορτή της Σκέπης της Θεοτόκου γνωρίζουμε από δύο ιστορικές πηγές: Ο συγγραφέας του βίου του Αγ. Ανδρέου, στην ελληνική γλώσσα, ονομάζεται Νικηφόρος και ήταν πρεσβύτερος της μεγάλης Εκκλησίας της Αγίας του Θεού Σοφίας, ο οποίος γνώριζε προσωπικά τον Ανδρέα [Νικηφόρου (πρεσβύτερος Κων/λεως), περί του βίου του Αγ. Ανδρέου του δια Χριστόν σαλού, M PG. 111, 628-888].


Ο δεύτερος συγγραφέας είναι ο Ρώσος Θεολόγος-Αγιολόγος Σέργιος, αρχιεπίσκοπος Βλαδίμηρου, ο οποίος έγραψε ειδική μελέτη και τη δημοσίευσε σε ρωσικό περιοδικό «Στράννικ» με τον τίτλο: Ο Άγιος Ανδρέας ο δια Χριστόν σαλός και η εορτή της Σκέπης της Θεομήτορος. [Σεργίου, αρχιεπισκόπου Βλαδίμηρου, ο Άγιος Ανδρέας ο δια Χριστόν σαλός και η εορτή της Σκέπης της Θεομήτορος, περ. Στράννικ, τεύχη Σεπτ.-Δεκ. 1898 (ρωσ.) Acta SS, Μαίου VI, σ. 4-111]. Ο Σέργιος εξετάζει και ερευνά το βίο του Αγ. Ανδρέου και αποδεικνύει ότι η οπτασία της Θεοτόκου στους Μοναχούς έγινε πιθανώς κατά το β τέταρτο του Γ’ αιώνα, λίγο χρονικό διάστημα προ της κοιμήσεως του Αγ. Ανδρέου (936).

Στο κεφ. 24 του βίου του Αγ. Ανδρέου αναφέρεται το γεγονός της οπτασίας της Θεοτόκου.

Στο ναό της Υπεραγίας Θεοτόκου Βλαχερνών Κωνσταντινουπόλεως ετελείτο ολονύκτιος αγρυπνία και οι παρευρισκόμενοι πιστοί με ύμνους και προσευχές δοξολογούσαν τον Θεό. Κατά τη διάρκεια της αγρυπνίας και περί την τετάρτη ώρα της νυκτός, οι άγιοι Ανδρέας και Επιφάνιος είδαν μεγαλοπρεπή γυναίκα να προχωρεί από την ωραία πύλη με συνοδεία αγγελικών Δυνάμενων, προφητών (Ιωάννης ο Πρόδρομος), αποστόλων (Ιωάννης Θεολόγος) και αγίων. Πολλοί άγιοι προπορεύονταν με λευκές στολές ψάλλοντες ιερούς ύμνους. Η γυνή αυτή γονάτισε και με δάκρυα στα μάτια προσευχόταν για πολύ χρονικό διάστημα. Μετά προχώρησε προς το θυσιαστήριο και προσευχήθηκε για το λαό, ο οποίος ήταν συγκεντρωμένος στο ναό. Κατόπιν έβγαλε το ωμοφόριον (το μαφόριον) πού είχε στο κεφάλι της και σκέπασε τον παρευρισκόμενο λαό.
Οι Μοναχοί έβλεπαν υπεράνω του λαού το εκτεταμένο μαφόριο της Θεοτόκου, το ΟΠΟΥ έλαμπε, ως αστραπή, και ήταν ένα σημείο της παρουσίας της Θεομήτορος. Μετά την αναχώρισή της η Θεοτόκος πήρε μαζί της το μαφόριο και άφησε στη θέση του τη χάρη του Θεού να προστατεύει το λαό Του.
Την εποχή εκείνη, ως είναι γνωστό, οι Χριστιανοί στο Βυζάντιο αντιμετώπιζαν τις επιβουλές των Αγαρηνών. Όταν νίκησαν τις εχθρικές αυτές δυνάμεις γιόρτασαν τη γιορτή της Σκέπης της Θεοτόκου, εκφράζοντες την ευγνωμοσύνη τους για τη βοήθεια και την προστασία της.

Έκτοτε καθιερώθηκε στην Ορθόδοξη Ελληνική Εκκλησία την 1η Οκτωβρίου η γιορτή της Αγίας Σκέπης της Υπεραγίας Θεοτόκου. Την 1η Οκτωβρίου, επίσης, θεσπίστηκε τον IB αιώνα να γιορτάζεται η μεγάλη γιορτή της Αγίας Σκέπης της Υπεραγίας Θεοτόκου και στην Ρωσία. Η μετάθεση της γιορτής της Αγίας Σκέπης της Υπεραγίας Θεοτόκου από την 1η Οκτωβρίου στην 28η Οκτωβρίου έγινε το 1952. Η σχετική εγκύκλιος 701/31-10-1952 της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος αναφέρει τα εξής:

«Προς τους Σεβασμιωτάτους Ιεράρχας της Εκκλησίας της Ελλάδος
Η Ιερά Σύνοδος εν τη συνεδρία αυτής της 21ης λήγοντος μηνός ήκουσε του Μακαριωτάτου Προέδρου αυτής εισηγουμένου, πως η εορτή της Αγίας Σκέπης της Υπεραγίας Θεοτόκου, αγομένη τη 1η Οκτωβρίου, συμπανηγυρίζεται τη 28η αυτού, εν συνδυασμώ προς την κατ’ αυτήν την ημέραν τελουμένην Εθνικήν εορτήν, δεδομένου ότι το Έθνος ημών ανέκαθεν συνέδεσε τα μεγάλα αυτού εθνικά γεγονότα μετά θρησκευτικών εκδηλώσεων, και δη και μάλιστα εορταστικώς απέδωκε τα ευχαριστήρια αυτού εις την Υπέρμαχον Στρατηγόν, την αείποτε προστατεύσασαν και σωτηρίω σκέπη σκεπάσασαν το ευσεβές των Ελλήνων Γένος.»

Ο Ελληνισμός και ο Χριστιανισμός αναγνωρίζεται μέσα από το περιεχόμενο της Εγκυκλίου, ότι ήταν πάντοτε στενά συνδεδεμένοι. Η Ορθοδοξία δίδαξε και δώρησε στον Ελληνισμό την πίστη και την αγάπη προς τον Θεό και προς τον άνθρωπο. Ο Ελληνισμός προσέφερε το πνεύμα και τις ιδέες για τις αξίες της ζωής και οργάνωσε με μεγαλύτερη δικαιοσύνη την κοινωνική ζωή. Ιδιαίτερα η συνάντηση Ορθοδοξίας και Ελληνισμού υπήρξε το μέγα αγαθό της ανθρώπινης ζωής, στην ελευθερία. Οι άνθρωποι ελεύθεροι από εχθρικές δυνάμεις και κυριαρχικές εξουσίες δημιουργούν τα έργα του πολιτισμού και της ειρήνης. Γι’ αυτή την ελευθερία αγωνίζονταν οι Έλληνες στη Βυζαντινή εποχή, στον ελληνο-ιταλικό πόλεμο του 1940, αλλά και σήμερα έναντι των προβλημάτων και των κινδύνων της παγκοσμιοποίησης.
Χρέος και καθήκον όλων των Ελλήνων σήμερα είναι να διαφυλάξουμε και να διατηρήσουμε την ορθόδοξη παράδοσή μας. Πρωτεύοντα ρόλο στον αγώνα αυτό και στην προσπάθεια μας παίζει το πρόσωπο της Θεοτόκου. Γιατί η Παναγία με τη χάρη, την ικεσία και την πρεσβεία της ενδυναμώνει τους πιστούς στον πνευματικό τους αγώνα κατά της αμαρτίας. Όσοι καταφεύγουν με πίστη σ’ αυτή αντλούν δύναμη και εξουδετερώνουν τους ορατούς και αόρατους εχθρούς, πού απειλούν τη ζωή τους.
Η ορθόδοξη παράδοσή μας, όπως είναι γνωστό, εκφράζεται κατεξοχήν στην εκκλησιαστική λατρεία. Οι ειδικοί ερμηνευτές τονίζουν ότι στο περιεχόμενο της εκκλησιαστικής λατρείας, εξυμνείται η θέση της Θεοτόκου μέσα στο σχέδιο της θείας οικονομίας για τη σωτηρία των ανθρώπων.
Η Εκκλησία μέσω της λατρείας προβάλλει το πρόσωπο της Παναγίας, ως πρότυπο, για να μιμηθούν οι πιστοί την καθαρότητα και την αγνότητα του βίου της καθώς και την αρετή της ταπείνωσης και υπακοής στο θέλημα του Θεού. Σημειώνουμε ότι οι πιστοί έχουν μεγάλη πνευματική ωφέλεια στη ζωή τους από το περιεχόμενο των εκκλησιαστικών ύμνων και ιδιαίτερα από τους ύμνους, πού αναφέρονται στο πρόσωπο της Παναγίας.

Αναφέρω ένα ερμηνευτικό σχόλιο στον Ακάθιστο Ύμνο ενός πιστού ερμηνευτή, στο οποίο τονίζεται η πνευματική ωφέλεια και η εποικοδομητική σπουδαιότητα των ύμνων:
Ο Ακάθιστος Ύμνος αποτελεί σπάνιο σε δύναμη και ομορφιά κομμάτι της εκκλησιαστικής μας ποιήσεως, στο οποίο ιδιαίτερα αρέσκεται η ευσεβούσα καρδία της Ορθοδοξίας και στο οποίο το Έθνος ψαύει τη συνείδηση του και αφουγκράζεται τους ιστορικούς του παλμούς.

Και τελειώνοντας αναφέρω στίχους από τη Δ’ Στάση των Χαιρετισμών, οι οποίοι εξυμνούν το πρόσωπο της Θεοτόκου ως εξής:

Χαίρε, δι ης εγείρονται τρόπαια, χαίρε, δι ης εχθροί καταπίπτουσι.
το παραδόξου θαύματος, το φθέντος ποτέ, ν Βλαχέρναις Βύζαντος,
τς μόνης τν ποιητν μν κα Κύριον, τεκούσης νευ φθορς·
τ ερν γρ μαφόριον πλωσε
κα πάντας τος εσεβες, περισκεπάσασα χαρίτων νέπλησε,
κα πρς εφροσύνην θείαν συγκαλεται παντας,
το βον γηθοσύνως, χαρε Σκέπη πιστος σκέπουσα.


Αναδημοσίευση από το περιοδικό ΕΦΗΜΕΡΙΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2007
Πηγή: Αντιαιρετικόν Εγκόλπιον, Τράπεζα Ιδεών

Τρίτη 27 Οκτωβρίου 2015

Αν πραγματικά πιστεύεις, όλα διορθώνονται! Πριν από μερικές δεκαετίες ο μετέπειτα διάσημος γαλλορουμάνος θεατρικός συγγραφέας Ευγένιος Ιονέσκο επισκέφθηκε για πρώτη φορά το Άγιον Όρος.

Αν πραγματικά πιστεύεις, όλα διορθώνονται!


Πριν από μερικές δεκαετίες ο μετέπειτα διάσημος γαλλορουμάνος θεατρικός συγγραφέας Ευγένιος Ιονέσκο επισκέφθηκε για πρώτη φορά το Άγιον Όρος.
Εκεί συνέβη το εξής περιστατικό, όπως ο ίδιος το διηγήθηκε σε συνέντευξή του στο περιοδικό Paris match πριν από αρκετά χρόνια:
«Είχα γεννηθεί σε ορθόδοξη οικογένεια και ζούσα στο Παρίσι. Είκοσι πέντε χρονών, γνήσιος νέος της κοσμικής εποχής του τότε Παρισιού. Μου ήρθε η ιδέα να επισκεφθώ το Άγιον Όρος λόγω της θέσης που είχε -και έχει βέβαια- ως τόπος ασκήσεως στην ορθόδοξη Εκκλησία. Και εκεί, μου ήρθε ακόμη μία σκέψη στο μυαλό: να εξομολογηθώ. Επήγα λοιπόν και βρήκα ένα ιερομόναχο -πνευματικό. Τί του είπα; Τα συνηθισμένα αμαρτήματα ενός κοσμικού νέου πού ζει χωρίς γνώση Θεού. Ο Ιερομόναχος, αφού με άκουσε, μου είπε:
- Στον Χριστό πιστεύεις παιδί μου;
- Ναι, ναι, λέει ο Ίονέσκο. Πιστεύω πάτερ. Άλλωστε είμαι βαπτισμένος χριστιανός ορθόδοξος.
- Βρε παιδάκι μου, του λέει εκείνος ο διακριτικός πνευματικός, πιστεύεις, το αποδέχεσαι πλήρως, ότι ο Χριστός είναι ο Θεός και δημιουργός του κόσμου και δικός μας;

Τα έχασα, λέει ο συγγραφέας. Γιατί πρώτη φορά με έβαζε ένας άνθρωπος μπροστά σ’ αυτό το ερώτημα, στο οποίο έπρεπε να απαντήσω με ειλικρίνεια και να πάρω θέση. Όχι απλώς αν πιστεύω ότι κάποιος έφτιαξε τον κόσμο. Αλλά ότι αυτός ο Θεός, ο δημιουργός του κόσμου, έχει να κάνει με μένα. Και εγώ έχω προσωπική σχέση μαζί του! Του απάντησα:
- Πιστεύω πάτερ, αλλά βοηθήστε με να το καταλάβω καλά αυτό το γεγονός,
- Αν πραγματικά πιστεύεις, τότε όλα διορθώνονται».
Το περιστατικό αυτό υπήρξε η αιτία της μεταστροφής του Ιονέσκο, ο οποίος μέχρι τα βαθειά του γεράματα, όντας διάσημος και περιβόητος, έζησε ως ευλαβής και βαθειά πιστός ορθόδοξος χριστιανός.
Τα λόγια του αγιορείτη γέροντα «αν πραγματικά πιστεύεις, τότε όλα διορθώνονται» σημαίνουν ότι: η πίστη στο Χριστό δεν είναι μια αφηρημένη θεωρία ούτε «λόγια του αέρα».
- Πίστη στο Χριστό σημαίνει απόλυτη εμπιστοσύνη και υπακοή σε ένα συγκεκριμένο Πρόσωπο, που είναι ο Δημιουργός και ο Σωτήρας μου!
- Άρα πίστη στο Χριστό δεν είναι μόνο λόγια αλλά κυρίως είναι έργα συνειδητής μετανοίας και συνεχούς επιστροφής στο θέλημα του Χριστού και στην αγκαλιά του Χριστού, που είναι η Εκκλησία Του.


Πηγή: (Αρχιμ. Νίκων Κουτσίδης, «Μαρτυρίες φωτός», Ι.Μ.Προφήτου Ηλιού-Πρέβεζα), Το Σταυρουδάκι

Δευτέρα 26 Οκτωβρίου 2015

Βοήθησέ με Κύριε

Βοήθησέ με Κύριε


Βοήθησέ με Κύριε:

Τὴν ὥρα τοῦ ΠΑΘΟΥΣ, διότι σκοτίζεται ὁ νοῦς   μου.
Τὴν ὥρα τοῦ ΠΕΙΡΑΣΜΟΥ, διότι παραλύει ἡ   θέλησή μου.
Τὴν ὥρα τοῦ ΠΟΝΟΥ, διότι κατακαίονται τὰ σωθικά μου.
Τὴν τοῦ ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΜΟΥ, διότι δὲν ἐλέγχω τὶς   ἀπόψεις μου.
Τὴν ὥρα τῆς ΑΠΕΛΠΙΣΙΑΣ, διότι νομίζω πὼς χάνεται τὸ πᾶν.
Τὴν ὥρα τοῦ ΘΥΜΟΥ, διότι δὲν ξέρω τί κάνω.
Τὴν ὥρα τῆς ΑΔΥΝΑΜΙΑΣ, διότι μπορῶ νὰ   πουληθῶ καὶ στὸ διάβολο
Τὴν ὥρα τοῦ ΦΟΒΟΥ, διότι τὰ ἔχω χαμένα.
Τὴν ὥρα τῆς ΧΑΡΑΣ, διότι μπορεῖ νὰ μὴν   ἀντέξω στὸ βάρος της.
Τὴν ὥρα τῆς ΑΓΑΠΗΣ γιὰ νὰ εἶναι γνήσια
Πηγή: Ησυχαστήριο Αγίας Τριάδος

Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2015

Προς τη Θεοτόκο Κυρία Θεοτόκε, Μάνα τοῦ κόσμου, Κυρία τῶν ἀγγέλων! Σίγουρα «ἀδυνατεῖ γλώσσα τῶν βροτῶν» νά Σέ ὑμνήσει καί νά ἐννοήσει τό μεγαλεῖο Σου. Δέξου τή δέησή μας ὡς προερχόμενη ἀπό παιδιά ἀδύνατα, ἁμαρτωλά καί ἐπιπόλαια:

Προς τη Θεοτόκο

Κυρία Θεοτόκε, Μάνα τοῦ κόσμου, Κυρία τῶν ἀγγέλων! Σίγουρα «ἀδυνατεῖ γλώσσα τῶν βροτῶν» νά Σέ ὑμνήσει καί νά ἐννοήσει τό μεγαλεῖο Σου. Δέξου τή δέησή μας ὡς προερχόμενη ἀπό παιδιά ἀδύνατα, ἁμαρτωλά καί ἐπιπόλαια:
  • Δῶσε μας λίγο ἀπό τό Φῶς Σου.
  • Κάνε μας νά κατανοήσουμε τήν εὐεργεσία τοῦ Υἱοῦ Σου.
  • Προστάτευσε τήν ψυχή καί τό σῶμα μας ἀπό ὁρατούς καί ἀοράτους ἐχθρούς.
  • «Πάλιν καί πολλάκις» δέξε μας μετανοοῦντας καί ἐπιθυμοῦντας τήν ἀλλαγή μας.
  • Σκέπε, φύλαττε καί διάσωσε τόν κόσμο Σου.
  • Παρηγόρησε τούς κοπιῶντας καί πεφορτισμένους τῆς ζωῆς.
  • Τήν ὥρα τῆς μετάβασής μας ἀπό τόν κόσμο αὐτό, ἔλα καί ὁδήγησέ μας στόν Υἱό Σου καί Θεόν ἡμῶν, γιά νά ζήσουμε αἰώνια τήν οὐράνια Βασιλεία Του «σύν πᾶσι τοῖς ἁγίοις». Ἀμήν!
π. Ανδρέας Αγαθοκλέους
Πηγη: Ησυχαστήριο Αγίας Τριάδος

Σάββατο 24 Οκτωβρίου 2015

Προσευχή Ευχαριστίας Φώτης Κόντογλου

Προσευχή Ευχαριστίας

Σε ευχαριστώ, Κύριε πολυέλεε, σε υμνώ, σε δοξάζω, γιατί μ’ έπλασες από το τίποτα. Αλλά δεν μ’ έπλασες μοναχά μια φορά, αλλά και κάθε μέρα με πλάθεις από το τίποτα, επειδή και κάθε μέρα με βγάζεις από τον ίσκιο του θανάτου που ξαναπέφτω. Μέσα στον ακαταμέτρητο τον κόσμο, μέσα στη μερμηγκιά των ανθρώπων, είμαι ένα τίποτα. Ο κάθε άνθρωπος είναι ένα τίποτα.
Και μολαταύτα τον κάθε άνθρωπο τον θυμάσαι και τον βρίσκεις και τον τραβάς προς εσένα, και τον ζωοποιείς από πεθαμένον, και τον ξαναπλάθει το πατρικό χέρι σου, σαν να είναι ο καθένας μας μονάχα αυτός στον κόσμο. Η κραταιά δύναμη σου βαστά όλη την κτίση κι όλες τις ψυχές σαν νάναι μια και μονάχη. Και τις κάνεις να νοιώσουνε την αθανασία σαν νάναι μια και μονάχη η καθεμιά και σε νοιώθουνε πατέρα τους σπλαχνικόν, που δεν κουράζεται να συχωρά και να ξαναπλάθει τον εαυτό μας, που πεθαίνει κάθε ώρα από την αμαρτία.

Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2015

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΧΙΩΤΗ ΠΟΙΗΤΗ Γ. ΒΕΡΙΤΗ (ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΓΚΙΑΛΑ)

 
 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΧΙΩΤΗ ΠΟΙΗΤΗ Γ. ΒΕΡΙΤΗ (ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΓΚΙΑΛΑ)
E-mail Εκτύπωση PDF
veritis

    Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Χίου, Ψαρῶν καί Οἰνουσσῶν, μέ τήν εὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 χρόνων ἀπό τή γέννηση τοῦ Χιώτη ποιητή καί πεζογράφου Ἀλεξάνδρου Γκιάλα (Γ. Βερίτη), διοργανώνει Ἐπετειακή Ἐκδήλωση, τό Σάββατον 24 Ὀκτωβρίου 2015 στίς 6.30΄ μ. μ., στό «Ὁμήρειο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Χίου» (θά ἀπαγγελθοῦν ποιήματα, θά μιλήσει ἡ Δρ Ἱστορίας-Φιλολογίας κ.Μαρία Ἐλευθερία Γιατράκου, θά ἀκουστοῦν τραγούδια, θά προβληθεῖ ταινία γιά τή ζωή καί τό ἔργο του).
ΠΗΓΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ Ι.Μ.ΧΙΟΥ ΨΑΡΩΝ ΚΑΙ ΟΙΝΟΥΣΣΩΝ 

Πέμπτη 22 Οκτωβρίου 2015

Ο “ξεροκέφαλος” 15χρονος Νεομάρτυς Ιωάννης ο Μονεμβασιώτης και η νηστεία [21 Οκτωβρίου]

Ο “ξεροκέφαλος” 15χρονος Νεομάρτυς Ιωάννης ο Μονεμβασιώτης και η νηστεία [21 Οκτωβρίου]


Προτίμησε να πεθάνει παρά να χαλάσει τη νηστεία! Ένα νέο παλληκάρι που αξιώθηκε να λάβει το στεφάνι του μαρτυρίου υπακούοντας στην εντολή του Θεού. Όπως και οι άγιοι Επτά Μακκαβαίοι…

Ας δούμε το βίο του.Είναι ένα παράδειγμα με το οποίο μπορούμε  να διδάξουμε την αξία της νηστείας στα παιδιά…

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης καταγόταν ἀπὸ τὰ μέρη τῆς Μονεμβασίας. Ὁ ἱερέας πατέρας του καταγόταν ἀπὸ τὸ Γεράκι, ἐνῶ ἡ μητέρα του ἀπὸ τὸ γειτονικὸ χωριὸ Γοῦβες τῆς Μονεμβασίας. Στὶς Γοῦβες, σύμφωνα μὲ μαρτυρίες, τοποθετήθηκε ἐφημέριος ὁ πατέρας τοῦ Νεομάρτυρα καὶ ἐκεῖ γεννήθηκε τὸ 1758 ὁ Ἰωάννης, γι’ αὐτὸ καὶ κατὰ πολλούς, πῆρε τὴν προσηγορία Γουβιώτης. Ἀπὸ μικρὸς ὁ Ἰωάννης, προσπαθοῦσε νὰ μιμεῖται τὴν ζωὴ τοῦ ἱερέα πατέρα του, τὸν βοηθοῦσε στὶς δουλειὲς τῆς Ἐκκλησίας, ἐνῶ πάντα θυμόταν ὅτι αὐτὸς ἦταν “παπᾶ υἱὸς” καὶ ἔπρεπε νὰ προσέχει τὴν συμπεριφορά του, ὥστε νά᾽ ναι παράδειγμα γιὰ τὰ ὑπόλοιπα παιδιὰ τῆς ἡλικίας του.

Τὸ ἔτος 1770 οἱ ὀρδὲς τοῦ Ἀλβανοῦ Χατζῆ Ὀσμάν, ἀφοῦ κατέπνιξαν κάθε σημεῖο ἑλληνικῆς ἀντίστασης, ἔφτασαν καὶ στὶς Γοῦβες. Οἱ Ἀρβανίτες σκότωσαν τὸν πατέρα τοῦ Ἰωάννη καὶ ἐν συνεχείᾳ αἰχμαλώτισαν τὸν ἴδιο καὶ τὴν μητέρα του, ἐνῶ τοὺς πῆραν μαζί τους στὴν Λάρισα, ὅπου ἐκεῖ πουλήθηκαν δύο καὶ τρεῖς φορὲς ὁ καθένας ξεχωριστά. Ὕστερα ἀπὸ δύο χρόνια ξαναπουλήθηκαν ἀλλὰ αὐτὴ τὴν φορὰ ἀγοράσθηκαν ἀπὸ τὸ ἴδιο ἀφεντικό, ἕναν Τοῦρκο ποὺ εἶχε κτήματα καὶ ὑποστατικά. Αὐτὸς ὁ Τοῦρκος δὲν εἶχε παιδιὰ καὶ βλέποντας τὰ χαρίσματα τοῦ Ἰωάννη, ὁ ὁποῖος ἦταν  πολὺ ἔξυπνος γιὰ τὴν ἡλικία του, πρόθυμος, πειθαρχικὸς καὶ σβέλτος στὴν δουλειά, σκέφτηκε μαζὶ μὲ τὴν γυναίκα του νὰ τὸν κάνουν ψυχοπαίδι τους. Ἀπὸ τὴν στιγμή, λοιπόν, ἐκείνη, προσπαθοῦσε καθημερινὰ νὰ τὸν διαστρέψει ἀπὸ τὴν πίστη τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ τὸν κάνει Ὀθωμανό. Ἀρχικά, προσπάθησε μὲ κολακεῖες καὶ ὑποσχέσεις καὶ κατόπιν μὲ φοβέρες καὶ βασανισμούς, νὰ κάμψει τὴν ἀντίσταση τοῦ 15χρονου Ἰωάννη, ὁ ὁποῖος ὅμως ἔστεκε στερεὸς καὶ ἀκλόνητος στὴν χριστιανικὴ πίστη του.

Μία μέρα ὁ ἀφέντης κουράστηκε νὰ παρακαλεῖ τὸν Ἅγιο νὰ ἀλλαξοπιστήσει καὶ θυμωμένος ὅπως ἦταν, τὸν ὁδήγησε στὴν αὐλὴ τοῦ Τζαμιοῦ. Ἐκεῖ μαζεύτηκαν πολλοὶ Ἀγαρηνοί, ποὺ προσπαθοῦσαν μὲ χτυπήματα, φοβέρες καὶ σπαθισμοὺς νὰ κάνουν τὸν Μάρτυρα νὰ τουρκίσει. Ἡ ἀπάντηση ὅμως τοῦ Ἰωάννη ἦταν ξεκάθαρη: Ἐγὼ δὲν γίνομαι Τοῦρκος. Χριστιανὸς εἶμαι καὶ Χριστιανὸς θέλω νὰ πεθάνω. Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ τὸν Ἀγαρηνὸ καὶ ἡ γυναίκα του προσπαθοῦσε καθημερινὰ μὲ μαγεῖες καὶ σατανικὰ γοητεύματα νὰ ξεμυαλίσει τὸν Ἅγιο ἢ νὰ τὸν κάνει νὰ κυριευτεῖ ἀπὸ σαρκικὲς ἐπιθυμίες καὶ ἔτσι νὰ τὸν τουρκίσουν. Ἀλλά, ὁ Ἰωάννης, ἔχοντας τὸν Θεὸ μέσα του ἔμεινε καθαρὸς ἀπ’ ὅλα. Ἡ θεία χάρη τὸν φύλαξε ἀπ’ ὅλα τὰ διαβολικὰ τεχνάσματα τῆς γυναίκας τοῦ Ἀγαρηνοῦ.

Ἔφθασε ὅμως ἡ νηστεία τῆς Παναγίας, τὸν δεκαπενταύγουστο. Ὁ Τοῦρκος, μόλις κατάλαβε ὅτι ὁ Ἰωάννης δὲν ἤθελε νὰ χαλάσει τὴν νηστεία καὶ νὰ ἀρτυθεῖ, ἀποφάσισε νὰ τὸν κλείσει σ’ ἕνα στάβλο. Ἐκεῖ τὸν κλειδαμπάρωσε γιὰ ὅλο τὸ διάστημα τῶν 15 ἡμερῶν καὶ πότε τὸν κρεμοῦσε καὶ τὸν κάπνιζε μὲ ἄχυρα καὶ πότε τὸν χτυποῦσε μὲ τὸ σπαθὶ τοῦ προσπαθώντας νὰ τὸν κάνει νὰ φάει καὶ νὰ χαλάσει τὴν νηστεία. Ἀλλὰ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὄχι ἁπλῶς δὲν ἔφαγε ἀρτυμένα φαγητά, ἀλλὰ οὔτε κἂν τὰ δοκίμασε καὶ παρακαλοῦσε καὶ προσευχόταν στὴν Παναγία νὰ τὸν βοηθήσει νὰ μὴν ἀρτυθεῖ, ἐνῶ προτιμοῦσε καλύτερα νὰ θανατωθεῖ παρὰ νὰ χαλάσει τὴν νηστεία.

Ὁ ἀφέντης του, βλέποντας ὅτι δὲν πείθεται, τὸν ἄφηνε νηστικὸ 2 καὶ 3 ἡμέρες, χωρὶς νὰ τοῦ δίνει τίποτε νὰ φάει. Ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριά, ἡ μητέρα τοῦ Ἰωάννη στεκόταν κοντὰ στὸν γιό της καὶ βλέποντάς τον ἀποκαμωμένο ἀπὸ τὰ βασανιστήρια καὶ ἀπὸ τὴ νηστεία, τὸν παρακινοῦσε νὰ φάει λέγοντάς του: Φάε γιέ μου ἀπὸ αὐτὰ τὰ φαγητὰ γιὰ νὰ μὴν πεθάνεις καὶ ὁ Θεὸς καὶ ἡ Παναγία σὲ συγχωροῦν, γιατί δὲν τὸ κάνεις μὲ τὸ θέλημά σου, ἀλλὰ ἀπὸ ἀνάγκη. Λυπήσου με καὶ ἐμένα τὴν φτωχὴ καὶ στενοχωρημένη μητέρα σου καὶ μὴ θελήσεις νὰ πεθάνεις παράκαιρα καὶ μὲ ἀφήσεις ἀπαρηγόρητη σ’ αὐτὴ τὴν σκλαβιὰ καὶ ξενιτιά.

Στὶς παρακλήσεις αὐτὲς τῆς μητέρας του ὁ Ἰωάννης ἀπάντησε: Γιατί κάνεις ἔτσι μητέρα μου καὶ γιὰ ποιό λόγο κλαῖς; Γιατί δὲν μιμεῖσαι καὶ σὺ τὸν Πατριάρχη Ἀβραάμ, ὁ ὁποῖος γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ θέλησε νὰ θυσιάσει τὸν μοναδικὸ γιό του, ἀλλὰ μόνο κλαῖς καὶ θρηνεῖς; Ἐγὼ εἶμαι παπᾶ υἱὸς καὶ πρέπει νὰ φυλάγω καλλίτερα ἀπὸ τοὺς γιοὺς τῶν λαϊκῶν τοὺς νόμους καὶ τὰ ἔθιμα τῆς Ἐκκλησίας μας, γιατί ὅταν δὲν φυλᾶμε τὰ μικρά, πῶς μποροῦμε νὰ φυλάξουμε τὰ μεγάλα; Ὕστερα ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἀπάντηση, ἐξαγριωμένος πιὰ ὁ Τοῦρκος, στὶς 19 Ὀκτωβρίου 1773 τοῦ ἔδωσε μία θανατηφόρα μαχαιριὰ στὴν καρδιὰ καὶ μετὰ ἀπὸ δύο ἡμέρες ὁ Ἅγιος Ἰωάννης πέθανε καὶ ἔλαβε τὸ στεφάνι τοῦ μαρτυρίου.

Ἡ μνήμη του τιμᾶται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία μας στὶς 21 Ὀκτωβρίου.

Πηγή: Χριστιανική Φοιτητική Δράση, Αντέχουμε…

Τετάρτη 21 Οκτωβρίου 2015

ΕΓΚΥΚΛΙΟΝ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 2115/963/Ἐν Χίῳ τῇ 21ῃ Ὀκτωβρίου 2015

ΕΓΚΥΚΛΙΟΝ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 2115/963/Ἐν Χίῳ τῇ 21ῃ Ὀκτωβρίου 2015

E-mail Εκτύπωση PDF
Ἐν Χίῳ τῇ 21ῃ Ὀκτωβρίου 2015
Μνήμη ὁσίου Ἱλαρίωνος τοῦ μεγάλου
Ἀριθμ. Πρωτ. 2115 
Διεκπ. 963

ΕΓΚΥΚΛΙΟΝ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Πρός
Τόν Ἱερόν Κλῆρον
καί τόν εὐσεβῆ Λαόν
τῆς καθ' ἡμᾶς Ἱ. Μητροπόλεως

Τήν 27η Ὀκτωβρίου ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει τήν μνήμη τοῦ Ἁγίου Μάρτυρα Νέστορος, ὁ ὁποῖος μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί τίς εὐχές τοῦ Ἁγίου Δημητρίου ἐνίκησε σέ ἀθλητικό ἀγῶνα μέσα στό στάδιο τόν Λυαῖο. Γιά τό γεγονός αὐτό ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾷ τόν Ἅγιο Νέστορα ὡς προστάτη τῶν ἀθλητῶν.
Γι’ αὐτό τήν Τρίτη 27 Ὀκτωβρίου 2015 θά ἑορτασθῇ ἡ Μνήμη του στόν Ἱ. Ναό Ἁγίου Δημητρίου Βέσσας μέ Ἀρχιερατική Θ. Λειτουργία, ἱερουργοῦντος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Χίου, Ψαρῶν καί Οἰνουσσῶν κ. Μάρκου, ὁ ὁποῖος θά ἀναπέμψῃ καί δέηση ὑπέρ τῶν ἀθλητῶν.
Παρακαλοῦνται οἱ εὐσεβεῖς χριστιανοί, ἰδιαιτέρως οἱ ἀθλητές καί οἱ ἀθλήτριες τῆς θεοσώστου Ἐπαρχίας μας νά συμμετάσχουν στή λατρευτική αὐτή Σύναξη.


Ἐντολῇ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου
Ὁ Πρωτοσυγκελλεύων
Ἀρχιμανδρίτης Νεκτάριος Ἐπιτροπάκης



Κοινοποίησις: ΔΟΜΗ Φυσικῆς Ἀγωγῆς τῆς Διευθύνσεως τῆς Δευτεροβαθμίου Ἐκπαιδεύσεως Χίου.
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ: Παρακαλοῦνται οἱ Εὐλαβ. Ἐφημέριοι, ὅπως ἀναγνώσουν τό παρόν Ἐγκύκλιον Σημείωμα κατά τήν Θ. Λειτουργίαν τῆς 25ης καί 26ης Ὀκτωβρίου ἐ.ἔ.. ΠΗΓΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ Ι.Μ.ΧΙΟΥ ΨΑΡΩΝ ΚΑΙ ΟΝΟΥΣΣΩΝ


Τρίτη 20 Οκτωβρίου 2015

Η Ελλάδα θα πορευτεί όχι με ότι κουβαλάει στην τσέπη της αλλά με αυτό που έχει στην ψυχή της'


Ενας καλός φίλος φιλομόναχος μου τηλεφώνησε και μου έδωσε την ευκαιρία να χαμογελάσω εν μέσω όλων αυτών των θλιβερών ειδήσεων.
 

"Στις Καρυές του Αγίου Όρους την προηγούμενη βδομάδα κατέβηκε ένα ταπεινό γεροντάκι ασκητής που όπως ενθυμούνται οι παλαιότεροι κατεβαίνει από την ασκητική παλαίστρα του κάθε 15 με 20 χρόνια.
Πήγε στο παντοπωλείο στις Καρυές για να πάρει κάτι που ήθελε και τους πλήρωσε με δραχμές. Φυσικά δεν γνώριζε ότι σήμερα έχουμε ευρώ. Ο υπάλληλος δεν του είπε τίποτε και δέχτηκε τις δραχμές και μάλιστα του έδωσε και ρέστα σε ευρώ. Το γεροντάκι πήρε τα ρέστα και αναχώρησε στο ασκητήριο του.

Και ο αγαπητός μου φίλος συνέχισε ¨να ένα καλό σημάδι ότι η Ελλάδα θα πορευτεί ανεξαρτήτως τι κουβαλάει στην τσέπη της αλλά θα προχωρήσει με αυτό που έχει στην ψυχή της''.

Πηγή: Άγιος Νικόλαος ο Νέος

Προσευχή περὶ διαφυλάξεως τῆς Ἁγίας ἡμῶν Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἐξ αἱρέσεων


... Κύριε, ὅτε εὑρίσκεσο ἐπὶ τῆς γῆς ὡς ἄνθρωπος, χωρὶς νὰ χωρισθῇς τῆς Θεότητάς Σου, ἱδρύσας ἐπὶ τῆς γῆς, ὡς ἄλλον Παράδεισον, δι᾿ ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους τὴν Ἁγίαν σου Ἐκκλησίαν τὴν ὁποίαν ἐστερέωσας ἐπὶ τὴν στερεὰν πέτραν τῆς Πίστεως, ἐπὶ τὴν πέτραν τῶν Θείων Σου Ἐντολῶν, τοῦ Θείου Σου Νόμου καὶ τῶν Θείων προσταγμάτων Σου καὶ ὥρισας νὰ μένῃ ἀσάλευτος μέχρι συντελείας τῶν αἰώνων καὶ ὅτι «πύλαι Ἅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς» (Ματθ. ιστ´ 18). Τὴν Ἐκκλησίαν Σου ταύτην Ἀναμάρτητε Υἱὲ καὶ Λόγε Θεοῦ τοῦ Ὑψίστου Γλυκύτατε Ἰησοῦ, ὅτε κατὰ τὴν ἡμέραν τῆς ἀπὸ γῆς εἰς Οὐρανοὺς ἀνόδου Σου ἀπὸ τοῦ Ὄρους τῶν Ἐλαιῶν, ἀφοῦ ἐπλήρωσας πᾶσαν οἰκονομία καὶ τὰ ἐπὶ γῆς ἥνωσας τοῖς Οὐρανίοις, παρέδωκας τοῖς Ἁγίοις Σου Ἀποστόλοις μὲ ἐντολὴν νὰ τὴν φυλάξουν καθαράν, ἀμόλυντον, νὰ τὴν στερεώσουν καὶ τὴν κρατύνουν εἰς τὸν τετραπέρατον κόσμον.
Οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι, συμφώνως τῇ ἐντολῇ τὴν ὁποίαν ἔλαβον, στερέωσαν, ἐκράτυναν καὶ διεφύλαξαν τὴν Ἁγίαν Ἐκκλησίαν. Ὡσαύτως καὶ οἱ τούτων Διάδοχοι καὶ οἱ μετὰ τούτους Ἅγιοι Θεοφόροι Πατέρες καὶ Διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας οἱ τὰς ἑπτὰ Ἁγίας Οἰκουμενικὰς Συνόδους συγκροτήσαντες. Αὐτὴ ἡ θεία παρεμβολὴ τῶν πανσόφων θείων Ἀποστόλων, τῶν διαδόχων Αὐτῶν καὶ τῶν θεοσόφων Ἁγίων Πατέρων καὶ Διδασκάλων τῆς Ἐκκλησίας, οἱ θεηγόροι ὁπλῖται παρατάξεως Κυρίου, οἱ πολύφωτοι ἀστέρες τοῦ νοητοῦ στερεώματος, τῆς μυστικῆς Σιὼν οἱ ἀκαθαίρετοι πύργοι, τὰ μυρίπνοα ἄνθη τοῦ Παραδείσου, τὰ πάγχρυσα στόματα τοῦ Λόγου, Ἐκκλησίας τὰ καυχήματα καὶ Οἰκουμένης τὰ σεμνολογήματα. Οὗτοι πάντες, τῇ Χάριτί Σου ἐνισχυθέντες καὶ τῷ φωτί Σου τῷ θείῳ φωτισθέντες καὶ καταυγασθέντες, τῇ πίστει στερεωθέντες, τῇ ἀγάπῃ κραταιωθέντες, τῷ πυρὶ τῷ θείῳ πυρωθέντες, πάντας τοὺς ἐχθροὺς ἀοράτους, ὁρατούς, αἰσθητούς, νοητούς, ἐσωτερικοὺς καὶ ἐξωτερικούς, τοὺς ὡς λύκους λυσσώδεις καὶ ἀνήμερα θηρία ὁρμήσαντας κατὰ τῆς Ἐκκλησίας Σου, ὅπως κρημνίσωσι καὶ ἐκθεμελιώσωσι Αὐτὴν καὶ τὰ λογικὰ πρόβατα, ὑπὲρ τῶν ὁποίων τὸ πολύτιμο Αἷμά σου ἐξέχεας ἐπὶ Σταυροῦ, κατασπαράξωσι, πάντας ἐνίκησαν καὶ μακρὰν τῆς ποίμνης Σου τῆς λογικῆς ἐξεδίωξαν, τῇ σφενδόνι τῇ τοῦ Πνεύματος, ἐκσφενδονήσαντες, καὶ οὕτω διέσωσαν τὴν Ἁγίαν Ἐκκλησίαν καὶ ὠὡδήγησαν ἡμᾶς εἰς τὴν ἀληθινὴν Πίστιν τὴν Ὀρθόδοξον.
 
Ἀλλ᾿ ὁ βύθιος δράκων ὁ μισόκαλος, ὁ παγκάκιστος καὶ παμπόνηρος, μετὰ τῶν ἐργατῶν αὐτοῦ οὐκ ἐπαύσατο πολεμῶν τὴν Ἐκκλησίαν. Ἀλλ᾿ ἡ Ἐκκλησία ἔχουσα τοὺς κατὰ διαφόρους καιροὺς καλοὺς Ποιμένας, ἐπισκόπους καὶ φύλακας, πολεμουμένη νικᾶ καὶ θριαμβεύει.

Σήμερον εἰς τοὺς ἐσχάτους καιρούς, εἰς τὰς πονηρὸς ταύτας ἡμέρας ὁ Ἄρχων τοῦ σκότους βλέπων ὅτι τὸ τέλος του ἐγγίζει, ἔχει ὁρμήσει μεθ᾿ ὅλων του τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων, ὁρατῶν ἀνθρώπων καὶ ἀοράτων δαιμόνων, κατὰ τῆς Ἐκκλησίας, τῆς ἐκλεκτῆς Νύμφης, διὰ νὰ τὴν καταποντήσῃ καὶ ἀφανίσῃ. Εἰς τὰς παρωχημένας γενεὰς ὑπῆρξαν ἄνδρες Ἅγιοι, ἄνδρες σοφοί, δίκαιοι, τίμιοι, συνετοί, πνευματοφόροι, Θεοφόροι, ἀνδρεῖοι τῇ ψυχῇ, οἱ ὁποῖοι ἠγωνίσθησαν ὑπὲρ τῆς Ἐκκλησίας, ὑπὲρ τῶν Ἀποστολικῶν καὶ Πατρικῶν Παραδόσεων καὶ τῇ συμμαχίᾳ καὶ βοήθεια νικῆσαν τὰς παρατάξεις τῶν ἐχθρῶν καὶ διέσωσαν τὴν Ἐκκλησίαν.

Σήμερον τοιοῦτοι ἄνδρες ἐξέλιπον καὶ ἐὰν ὑπάρχουν εἶναι ὀλίγοι, σπάνιοι, δυσεύρετοι καὶ ὄχι ἀνδρεῖοι, σοφοὶ καὶ Ἅγιοι ὡς οἱ παλαιοὶ Πατέρες ἡμῶν. Οἱ δὲ πολεμοῦντες τὴν Ἁγίαν Ἐκκλησίαν εἶναι πολλοί. Πολεμοῦσι ἐξ ὕψους ἄνωθεν, γῆθεν κάτωθεν, ἔσωθεν ἔξωθεν, ἔμπροσθεν ὄπισθεν, δεξιόθεν ἀριστερόθεν, καὶ κινδυνεύει τὸ σκάφος τῆς Ἐκκλησίας νὰ καταποντισθῆ, διὰ τὸ μὴ ἔχειν καλοὺς Ποιμένας καὶ φύλακας. Τινὲς τῶν Ποιμένων καὶ Ἐπισκόπων τοὺς ὁποίους ἔταξας ποιμαίνειν καὶ φυλάττειν τὴν λογικὴν Σου Ποίμνην, τὴν Ἁγίαν Ἐκκλησίαν, ἐγένοντο προβατόσχημοι λύκοι, τέλειοι καταφρονηταὶ καὶ παραβάται τῶν Ἱερῶν Κανόνων καὶ Ἀποστολικῶν Παραδόσεων, ζητοῦντες ἀποβολὴν αὐτῶν καὶ ἀντικατάστασιν. Ἕτεροι ἤνοιξαν τὰς θύρας καὶ καλοῦσι καὶ δέχονται τοὺς λύκους παπιστάς, διαμαρτυρόμενους καὶ πάντας τοὺς αἱρετικοὺς διὰ νὰ εἰσέλθουν ἀκωλύτως καὶ θύσουν, ἀπωλέσουν καὶ κατασπαράξουν τὰ λογικὰ πρόβατα. Διήρεσαν καὶ ἔσχισαν τὴν Ἐκκλησίαν διὰ τῆς ἀπερίσκεπτου, παρανόμου καὶ ἀντικανονικὴς εἰσαγωγῆς τοῦ νέου παπικοῦ ἡμερολογίου καὶ ἀποβολῆς τοῦ παλαιοῦ πατρίου καὶ ἀντὶ νὰ ἀγωνίζωνται καὶ νὰ φροντίζουν νὰ ἑνώσουν τὴν Ἐκκλησίαν, ἀγωνίζονται νὰ τὴν διαιρέσουν ἔτι εἰς περισσοτέρας Ἐκκλησίας καὶ τὴν καταστήσουν παναιρετικήν.

Ὡς μέλος τῆς Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, ὡς ἱερεὺς καὶ πνευματικὸς Πατήρ, συναισθανόμενος τὸ ἱερὸν καθῆκον μου, ἠγωνίσθην ἐπὶ πολλὰ ἔτη ἐναντίον τῆς παρανόμου εἰσαγωγῆς τοῦ παπικοῦ νέου ἡμερολογίου (ἡ ὁποία τὴν Μίαν, Ἁγίαν, Καθολικὴν καὶ Ἀποστολικὴν Ἐκκλησίαν διήρεσεν εἰς δύο) καὶ τὴν ἐπαναφορὰ τοῦ παλαιοῦ πατρίου, διὰ νὰ ἀρθῇ τὸ σχίσμα καὶ ἡ διαίρεσις καὶ γίνη πάλιν Μία ἡ Ἐκκλησία ὡς ἧτο ἀπ᾿ ἀρχῆς, ὅτε ἱδρύσας Αὐτὴν καὶ ὡς παρελάβομεν Αὐτὴν παρὰ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καὶ τῶν Θεοφόρων Πατέρων. Ἀλλ᾿ οὐδεμία διόρθωσις ἐγένετο.

Βλέπων τὴν θάλασσαν ἀγριαίνουσαν, τοὺς ἀνέμους ἰσχυρούς, τὰ κύματα ὡς ὄρη ὑψηλὰ ὑψούμενα, τὸ δὲ σκάφος τῆς Ἐκκλησίας βυθιζόμενον καὶ τὸν ἑαυτόν μου καταποντιζόμενον, εἰς τὴν ἐσχάτην ταύτην ἀνάγκην, μὴ ἔχων ποῦ νὰ καταφύγω καὶ ζητήσω βοήθειαν, ἀνῆλθον εἰς τὸ ὄρος τοῦτο τὸ Ἅγιον καὶ εἰς τὸν Πάνσεπτον Ἱερὸν Ναὸν τῶν Ἁγίων Σου Πάντων καὶ ἐνώπιον τῆς Πανσέπτου Σου Ἁγίας Εἰκόνος προσπίπτων μετὰ στεναγμῶν καὶ δακρύων τήν Τοῦ Θείου Σου Ἀποστόλου Πέτρου προσφθέγγομαί Σοι φωνὴν Ἐπιστάτα, Ἐπιστάτα! σῶσον ἡμᾶς ἀπολλύμεθα!!!
Εὔσπλαχνε Κύριε, μὴ ἐγκαταλείπεις ἡμᾶς εἰς τέλος!

Ἐὰν ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι οἱ ἀγνώμονες καὶ ἀχάριστοι, οἱ ἀπείρως παρὰ Σοῦ εὐεργετηθέντες καὶ εὐεργετούμενοι, καθ᾿ ἑκάστην ἡμέραν Σὲ ἐγκαταλείπωμεν, Σύ, ὡς Εὔσπλαχνος Πατήρ, Συμπαθὴς καὶ Πολυέλεος, μὴ ἐγκαταλείπεις ἡμᾶς! Μηδὲ διὰ τὰς πολλὰς ἡμῶν ἁμαρτίας ἀπωλέσης ἡμᾶς! Κύριε μὴ τῷ θυμῷ Σου ἐλέγξῃς ἡμᾶς, μηδὲ τῇ ὀργῇ Σου παιδεύσῃς ἡμᾶς! Ὁμολογοῦμεν, ὅτι ἁμαρτωλοί ἐσμεν καὶ διὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν εἴμεθα ἄξιοι μυρίων τιμωριῶν, βασάνων καὶ κολάσεων! Πάτερ ἀγαθέ, ἐμακρύνθημεν ἀπὸ Σοῦ, ἀλλ᾿ οὐκ ἀπέστημεν ἀπὸ Σοῦ τελείως, οὐδὲ διεπετάσαμεν χεῖρας πρὸς Θεὸν ἀλλότριον, ἀλλὰ πρὸς Σὲ ἐπιστρέφομεν τὸν μόνον ἀληθινὸν Θεὸν καὶ Πατέρα Οὐράνιον, τὸν Εὐσπλαχνικώτατον καὶ φιλανθρωπώτατον. Δέξαι τοὺς στεναγμοὺς ἡμῶν, τὴν θλῖψιν, τὰ δάκρυα, τὴν μετάνοιαν! Καὶ ὥσπερ ἐδέχθης τὸν Ἄσωτον, τὸν Τελώνη, τὴν πόρνη, τὸν Λῃστή, οὕτω δέξαι καὶ ἡμᾶς τοὺς ἁμαρτωλοὺς τοὺς πταίοντάς Σοι καθ᾿ ἑκάστην ἡμέραν, ὥραν καὶ στιγμήν. Σοὶ προσάγωμεν εἰς πρεσβείαν καὶ μεσιτείαν τὴν Πανάχραντον, Εὐσπλαχνικοτάτην Μητέρα Σου καὶ πάντας τοὺς Ἁγίους Σου, Προφήτας, Ἀποστόλους, Μάρτυρας, Ἱεράρχας, Ὁσίους καὶ Δικαίους, καὶ πάσας τὰς στρατειὰς τῶν Ἀγγέλων Σου!! Δέξαι τὴν ἐκ ῥυπαρῶν ἡμῶν χειλέων προσφερομένην Σοι δέησιν καὶ ἄφες ἡμῖν τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν. Κόπασον τὸν κλύδωνα, πράϋνουν τὸν σάλο, παῦσον τὰ σχίσματα καὶ τὰς αἱρέσεις, ἀποδίωξον πάντα ἐχθρὸν καὶ πολέμιον, εἰρήνευσον τοὺς Ἄρχοντας τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῆς Πατρίδος καὶ φώτισον αὐτοὺς τῷ Θείῳ Φωτί Σου, ἵνα εἰρηνεύσωσι τὴν Ἁγίαν Ἐκκλησίαν διὰ τῆς ἀποβολῆς τοῦ παρανόμως καὶ ἀντικανονικῶς εἰσαχθέντος παπικοῦ ἑορτολογίου τοῦ διαιρέσαντος Αὐτὴν εἰς δύο καὶ ἐπαναφορὰς τοῦ παλαιοῦ Ὀρθοδόξου πατρίου ἡμερολογίου καὶ οὕτως παύσῃ ἡ διαίρεσις τῆς Ἐκκλησίας καὶ γίνη, ὡς τὸ πρίν. Μία καὶ παύσουν τὰ σκάνδαλα, αἱ ταραχαὶ καὶ φιλονικείαι καὶ ἐπέλθῃ ἡ ποθητὴ εἰρήνη, καὶ οὕτω πάντες ὁμοθυμαδὸν ἐν ἑνὶ στόματι καὶ μιᾷ καρδίᾳ δοξολογήσωμεν τὸ πάντιμον καὶ μεγαλοπρεπὲς Ὄνομα τοῦ Πατρός, Σοῦ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τῆς Μίας Ἁγίας Ὁμοουσίου, ὁμοτίμου καὶ ἀδιαιρέτου Τριάδος, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς ἀπεράντους αἰῶνας τῶν αἰώνων ἀμήν.

Πιστεύω Κύριε καὶ Θεέ μου, ὅτι ἐκεῖνο διὰ τὸ ὁποῖο καὶ ἄλλοι καλύτεροι, εὐσεβέστεροι καὶ ἀνώτεροι ἑμοῦ καὶ ἐγὼ ὁ ἐλάχιστος καὶ ἁμαρτωλὸς δοῦλος Σου ὡς ἄνθρωπος ἀδύνατος, ἐπὶ 49 ἔτη ἠγωνίσθημεν καὶ δὲν ἠδυνήθημεν νὰ εἰρηνεύσωμεν τὴν Ἐκκλησίαν Σου, Σύ, ὡς Θεὸς παντοδύναμος, δύνασαι εἰς μίαν στιγμὴν δι᾿ ἑνὸς λόγου Σου προστακτικοῦ, δι᾿ ἑνὸς μόνον νεύματός Σου νὰ διασκόρπισης πάντας τοὺς ἐχθροὺς καὶ πολεμίους τῆς Ἐκκλησίας, νὰ συνθλάσης καὶ συντρίψῃς αὐτοὺς ὡς σκεύη κεραμέως καὶ φέρῃς τὴν ὁμόνοιαν καὶ εἰρήνη εἰς τὴν Ἐκκλησίαν καὶ μετατρέψεις τὴν διαίρεσιν εἰς ἑνότητα, τὴν ἔχθρα εἰς γαλήνην καὶ εἰρήνην καὶ τὴν θλῖψιν εἰς χαρὰν καὶ εὐφροσύνην. Ἐὰν δὲν θελήσουν οἱ ἄρχοντες τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῆς πολιτείας καὶ πλεῖστοι κληρικοὶ καὶ λαϊκοὶ νὰ μετανοήσουν, ἀλλ᾿ ἐξακολουθήσουν τὴν διαίρεσιν, τὸ μῖσος, τὴν ἔχθραν, τὴν καταφρόνησιν τῶν Ἀποστολικῶν καὶ Πατρικῶν Παραδόσεων καὶ ἐπινοήσουν νέας καινοτομίας, τότε παρακαλῶ θερμῶς διαφύλαξον τὴν Ἁγίαν Σου Ἐκκλησίαν τὴν Ὀρθόδοξον, ὡς ὑπεσχέθης, ὅτι πύλαι Ἅδου οὐ κατισχύσουσιν Αὐτῆς. Διαφύλαξον τοὺς ἐκλεκτούς Σου Ἀρχιερεῖς, Ἱερεῖς, Μοναχοὺς καὶ λαϊκούς, ἐνίσχυσον αὐτοὺς νὰ ἀγωνισθῶσι κατὰ τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων. Διαφύλαξον πάσας τὰς Μονὰς καὶ τοὺς ἐν αὐταῖς βιοῦντας μοναχοὺς καὶ ἱερομονάχους, πάντας τοὺς εὐσεβεῖς καὶ Ὀρθοδόξους Χριστιανούς, ὡς καὶ τὰς Ἱερὰς Μονὰς εἰς τὰς ὁποίας μὲ κατέστησας Ἡγούμενον καὶ Πνευματικὸν Πατέρα ἐπὶ 60 ἔτη.
Διαφύλαξον τὰ ἁπανταχοῦ τῆς Οἰκουμένης πνευματικά μοι τέκνα τὰ ὁποῖα μοι ἔδωκας καὶ παράλαβε τὸ Πνεῦμά μου διὰ νὰ μὴ βλέπω τὴν ἀξιοθρήνητον κατάστασιν τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῆς κοινωνίας καὶ διότι ἐγήρασα καὶ οἴμοι, ὅτι ἡ παροικία μου ἐμακρύνθη κατοίκων μετὰ τῶν σκηνωμάτων Κηδάρ.

Μετανοῶ ἐκ καρδίας διότι Σὲ λύπησα μὲ τὰς πολλάς μου ἁμαρτίας καὶ παρακαλῶ δέξαι τὴν μετάνοιάν μου καὶ συγχωρῆσόν μοι πάσας τὰς ἁμαρτίας, τὰς ὁποίας ἐποίησα ἐν ἔργῳ, ἐν λόγῳ, ἐν γνώσει, ἐν ἀγνοίᾳ, ἐν νῷ καὶ διάνοια, ἑκουσίως καὶ ἀκουσίως καὶ ἀνάπαυσον τὸ πνεῦμά μου εἰς τὰ ἀγαπητὰ σκηνώματα τοῦ Παραδείσου ἐν ταῖς σκηναῖς τῶν ἐκλεκτῶν Σου καὶ ἐν ταῖς λαμπρότησι τῶν Ἁγίων Σου.
Ἀμήν.

Φιλόθεος ἐν Ἱερομονάχοις ἐλάχιστος,
πανεντελής, ἁμαρτωλὸς καὶ ἀνάξιος.
Ὀρθόδοξος Κυψέλη. Θεσσαλονίκη 2005
Πηγή: http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy

Σάββατο 17 Οκτωβρίου 2015

Πριν λάβεις, να ζητάς. Και αφού λάβεις, να ευχαριστείς.


Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Η προσευχή είναι μεγάλο αγαθό, αν γίνεται και με λογισμό αγαθό· αν ευχαριστούμε το Θεό όχι μόνο όταν μας δίνει, αλλά και όταν δεν μας δίνει ό,τι Του ζητάμε, αφού και τα δύο τα κάνει για την ωφέλειά μας. Έτσι, και όταν δεν παίρνουμε, ουσιαστικά παίρνουμε με το να μην πάρουμε ό,τι δεν μας συμφέρει. Υπάρχουν, βλέπετε, περιπτώσεις που η μη ικανοποίηση του αιτήματός μας είναι πιο ωφέλιμη. Και τότε ό,τι θεωρούμε σαν αποτυχία είναι επιτυχία.

Ας μη στεναχωριόμαστε, λοιπόν, όταν ο Θεός αργεί να εισακούσει την προσευχή μας. Ας μη χάνουμε την υπομονή μας. Μήπως και πριν ζητήσουμε κάτι, δεν μπορεί να μας το δώσει ο Πανάγαθος; Μπορεί, φυσικά, αλλά περιμένει από μας κάποιαν αφορμή, ώστε να μας βοηθήσει δίκαια. Γι’ αυτό ας Του δίνουμε την αφορμή με την προσευχή και ας περιμένουμε με πίστη, με ελπίδα, με εμπιστοσύνη στην πανσοφία και στη φιλανθρωπία Του. Μας έδωσε ό,τι ζητήσαμε; Ας Τον ευχαριστούμε. Δεν μας έδωσε; Και πάλι ας Τον ευχαριστούμε, γιατί δεν γνωρίζουμε, όπως γνωρίζει Εκείνος, τι είναι καλό για μας.

  
Ας έχουμε ακόμα υπόψη μας, πως ο Θεός συχνά δεν αρνείται, αλλά μόνο αναβάλλει την ικανοποίηση κάποιου αιτήματός μας. Και γιατί αναβάλλει; Επειδή, χρησιμοποιώντας ως μέσο τη δική μας επιμονή στο αίτημα, θέλει να μας ελκύσει και να μας κρατήσει κοντά Του. Κι ένας φιλόστοργος πατέρας, άλλωστε, όταν του ζητάει κάτι το παιδί του, πολλές φορές αρνείται να του το δώσει, όχι γιατί δεν θέλει, αλλά γιατί μ’ αυτόν τον τρόπο το παιδί μένει κοντά του.

Με δυο λόγια, η αποτελεσματικότητα της προσευχής μας εξαρτάται:
πρώτον, από το αν είμαστε άξιοι να λάβουμε ό,τι ζητάμε· δεύτερον, από το αν προσευχόμαστε σύμφωνα με το θέλημα του Θεού· τρίτον, από το αν προσευχόμαστε αδιάλειπτα· τέταρτον, από το αν για όλα καταφεύγουμε στο Θεό· πέμπτον, από το αν ζητάμε εκείνα που είναι ωφέλιμα σ’ εμάς.

Και δίκαιοι ακόμα να παρακαλέσουν τον Κύριο, δεν θα εισακουστούν, αν δεν πρέπει. Ποιός ήταν δικαιότερος από τον Παύλο; Και όμως, επειδή ζήτησε κάτι που δεν θα τον ωφελούσε, δεν εισακούστηκε. «Τρεις φορές παρακάλεσα γι’ αυτό τον Κύριο», γράφει ο ίδιος, «και η απάντησή Του ήταν: “Σου αρκεί η χάρη μου”» (Β’ Κορ. 12:8-9). Αλλά και ο Μωυσής δεν ήταν δίκαιος; Ε, ούτε κι εκείνος εισακούστηκε. «Φτάνει πια!», του είπε ο Θεός (Δευτ. 3:26), όταν ζητούσε να μπει στη γη της επαγγελίας.

Πέρα απ’ αυτά, όμως, υπάρχει και κάτι άλλο που αχρηστεύει την προσευχή μας, και αυτό είναι η αμετανοησία. Προσευχόμαστε, ενώ επιμένουμε στην αμαρτία. Έτσι έκαναν οι Ιουδαίοι, γι’ αυτό ο Θεός είπε στον προφήτη Ιερεμία: «Μην προσεύχεσαι για το λαό αυτό! Δεν βλέπεις τι κάνουν;» (Ιερ. 7:16-17). Δεν απομακρύνθηκαν, λέει, από την ασέβεια. Κι εσύ με παρακαλάς γι’ αυτούς; Δεν σ’ ακούω!

Όταν, πάλι, ζητάμε κάτι κακό εναντίον των έχθρων μας, όχι μόνο δεν το πραγματοποιεί ο Θεός, αλλά και παροργίζεται. Γιατί η προσευχή είναι φάρμακο. Κι αν δεν γνωρίζουμε πως πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ένα φάρμακο, δεν θα ωφεληθούμε ποτέ από τη δύναμή του.

Πόσο μεγάλο καλό είναι η συνεχής προσευχή, το μαθαίνουμε από τη Χαναναία εκείνη του Ευαγγελίου, που δεν σταματούσε να κραυγάζει: «Ελέησέ με, Κύριε!» (Ματθ. 15:22). Κι έτσι, αυτό που αρνήθηκε ο Χριστός στους αποστόλους, τους μαθητές Του, το πέ­τυχε εκείνη με την υπομονή της. Ο Θεός, βλέπετε, προτιμά για τα δικά μας ζητήματα να Τον παρακαλούμε εμείς οι ίδιοι, που είμαστε και υπεύθυνοι, παρά να Τον παρακαλούν άλλοι για λογαριασμό μας.

Όταν έχουμε την ανάγκη ανθρώπων, χρειάζεται και χρήματα να δαπανήσουμε και δουλόπρεπα να κολακέψουμε και πολύ να τρέξουμε. Γιατί οι άρχοντες του κόσμου τούτου όχι μόνο δεν μας δίνουν εύκολα ό,τι τους ζητάμε, αλλά συνήθως ούτε καν να μας μιλήσουν δεν καταδέχονται. Πρέπει πρώτα να πλησιάσουμε τους ανθρώπους που είναι κοντά τους -υπηρέτες, γραμματείς, υπαλλήλους κ.ά.- και να τους καλοπιάσουμε, να τους εκλιπαρήσουμε, να τους προσφέρουμε δώρα. Έτσι θα εξασφαλίσουμε τη μεσολάβησή τους στους αρμόδιους αξιωματούχους, για το διακανονισμό της όποιας υποθέσεώς μας.

Ο Θεός, απεναντίας, δεν θέλει μεσολαβητές. Δεν χρειάζεται να Τον παρακαλούν άλλοι για μας. Προτιμά να Τον παρακαλάμε εμείς οι ίδιοι. Μας χρωστάει χάρη, μάλιστα, όταν του ζητάμε ό,τι έχουμε ανάγκη. Μόνο Αυτός χρωστάει χάρη όταν Του ζητάμε, μόνο Αυτός δίνει εκείνα που δεν Του δανείσαμε. Κι αν δει ότι επιμένουμε στην προσευχή με πίστη και καρτερία, πληρώνει δίχως να απαιτεί ανταλλάγματα. Αν, όμως, δει ότι προσευχόμαστε με νωθρότητα, αναβάλλει την πληρωμή· όχι γιατί μας περιφρονεί ή μας αποστρέφεται, αλλά γιατί, όπως είπα, με την αναβολή αυτή μας κρατάει κοντά Του.

Αν, λοιπόν, εισακούστηκες, ευχαρίστησε το Θεό. Αν δεν εισακούστηκες, μείνε κοντά Του, για να εισακουστείς. Αν, πάλι, Τον έχεις πικράνει με τις αμαρτίες σου, μην απελπίζεσαι. Όταν πικράνεις έναν άνθρωπο, αλλά στη συνέχεια παρουσιάζεσαι μπροστά του και το πρωί και το μεσημέρι και το βράδυ, ζητώντας ταπεινά συγχώρηση, δεν θα κερδίσεις τη συμπάθειά του; Πολύ περισσότερο θα κερδίσεις τη συμπάθεια του ανεξίκακου Θεού, αν και το πρωί και το μεσημέρι και το βράδυ και κάθε ώρα επικαλείσαι την ευσπλαχνία Του με την προσευχή.

Ας τ’ ακούσουν όλα αυτά όσοι προσεύχονται με ραθυμία και βαρυγκωμούν, όταν ο Κύριος αργεί να ικανοποιήσει το αίτημά τους. Τους λέω: “Παρακάλεσε το Θεό!”. Και μου απαντούν: “Τον παρακάλεσα μια, δυο, τρεις, δέκα, είκοσι φορές, μα δεν έλαβα τίποτα”. Μη σταματήσεις, ώσπου να λάβεις. Σταμάτησε, όταν λάβεις. Ή μάλλον, ούτε και τότε να σταματήσεις την προσευχή. Πριν λάβεις, να ζητάς. Και αφού λάβεις, να ευχαριστείς.


Πηγή: Δάκρυα Μετανοίας

Κύριε, δεν ξέρω τι να ζητιανέψω από Εσένα

Κύριε, δεν ξέρω τι να ζητιανέψω από Εσένα. Μόνον Εσύ γνωρίζεις τι μου χρειάζεται.
Συ με αγαπάς περισσότερο από όσο εγώ ξέρω να αγαπώ τον εαυτό μου.
Κύριέ μου, δώσε στο δούλο Σου εκείνο που ούτε να ζητήσω δεν μπορώ. Δεν τολμώ να σου ζητιανέψω ούτε απαλλαγή από πάθη, ούτε αρετές, ούτε απόλαυση χάριτος, παρά μόνο στέκομαι μπροστά Σου με την καρδιά μου ανοιχτή απέναντί Σου.
Συ βλέπεις τις ανάγκες που εγώ δε βλέπω, κοίταξέ με και πράξε κατά το έλεός Σου. Χτύπησε και θεράπευσε, ρίξε με και ανύψωσέ με. Πάλλομαι και σιωπώ μπροστά στην άγια θέλησή Σου και μπροστά στις κρίσεις Σου για μένα.
Προσφέρω τον εαυτό μου ως θυσία προς Εσένα. Δεν υπάρχει μέσα μου άλλη επιθυμία παρά μόνο να εκπληρώσω το θέλημά Σου.
Μάθε με να προσεύχομαι. Έλα Εσύ ο Ίδιος μέσα μου να προσεύχεσαι. Αμήν…

Παρασκευή 16 Οκτωβρίου 2015

Αναζητώντας τη Βασιλεύουσα: Η ιστορία της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως


Το ιερό τέμενος της χριστιανοσύνης, η ιστορία και ο βίος του οποίου είχε πεπρωμένο να συνδεθεί με την ιστορία και το βίο ολόκληρου του Ελληνικού έθνους, αλλά και ένα εκ των σημαντικότερων μνημείων της χριστιανικής τέχνης βρίσκεται επί της Νοτιοδυτικής κλιτούς του πρώτου λόφου της Κωνσταντινουπόλεως και μαζί με το Ιερό Παλάτιο και τον Ιππόδρομο αποτελούσε ενιαίο κεντρικό οικοδομικό συγκρότημα της Πόλης.

Σύμφωνα προς την παράδοση, την οποία διασώζουν οι Βυζαντινοί χρονογράφοι, ο πρώτος ναός της Αγίας Σοφίας κτίσθηκε επί Μεγάλου Κωνσταντίνου. Ο Μέγας Κωνσταντίνος, αφού εγκατέστησε την πρωτεύουσα του Ρωμαϊκού κράτους, το 331 μ.Χ., στο Βυζάντιο, την κόσμησε με πολλά ιδρύματα όμοια προς αυτά της Ρώμης. Από αυτά τα σημαντικότερα ήταν το Ιερό Παλάτιο και ο Ιππόδρομος. Εκτός όμως του Ιερού Παλατίου και του Ιπποδρόμου, ο Κωνσταντίνος ανήγειρε και δεκατέσσερις εκκλησίες, μεταξύ των οποίων την πρώτιστη και καλλίστη αφιέρωσε στην Υπέρτατη του Θεού Σοφία. Ο διάδοχος και γιός του Κωνσταντίνου Κωνστάντιος την ανοικοδόμησε και την κατέστησε πιο ευρύχωρη και πιο μεγαλοπρεπή, αφιερώνοντας σε αυτό το ναό πολλά αναθήματα, κειμήλια χρυσά και αργυρά. Ο ναός αυτός κατά τους αρχαιολόγους ήταν σχήματος βασιλικής ξυλόστεγης και τα εγκαίνιά του έγιναν στις 15 Φεβρουαρίου του 360.

Ο ναός αυτός ονομαζόταν και Μεγάλη Εκκλησία, αλλά χρησιμοποιούνταν και το όνομα Σοφία, το οποίο και επικράτησε αργότερα. Την ονομασία Αγία Σοφία θα πρέπει να την αναζητήσουμε στο γεγονός ότι όσο χρόνο ετίθετο ο θεμέλιος λίθος, η στη Νίκαια της Βιθυνίας συνελθούσα Α΄ Οικουμενική Σύνοδος είχε ήδη αποκηρύξει τον αρχηγό αίρεσης Άρειο (325) και είχε ανακηρύξει τον Χριστό ως τον αληθινό Λόγο και την Σοφία του Θεού. Και ο ναός τιμήθηκε ως ναός της του Θεού Σοφίας, αλλά παράλληλα διατηρήθηκε και το όνομα Μεγάλη Εκκλησία. Το όνομα όμως αυτό δεν χαρακτήριζε μόνο το μέγεθος του ναού. Επί αιώνες, η Μεγάλη Εκκλησία σήμαινε το κέντρο της Ορθοδοξίας, αλλά και αυτήν ακόμη την Ορθόδοξη Εκκλησία. Ο πρώτος αυτός ναός της του Θεού Σοφίας διατηρήθηκε μέχρι τον Αυτοκράτορα Αρκάδιο (383-408).

Από της ιδρύσεως του ο ναός της Αγίας Σοφίας διαδραμάτισε πρωτεύοντα ρόλο σε όλα τα εκκλησιαστικά και πολιτικά γεγονότα, κατά τον υπερχιλιετή βίο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Στον ναό της Αγίας Σοφίας θριάμβευσε ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, κατά της αίρεσης των αρειανών. Εκεί διαβάστηκαν τα πρακτικά της Β΄ Οικουμενικής Συνόδου το 381 μ.Χ. Και σε αυτή την πρώτη εκκλησία της Αγίας Σοφίας θεμελιώθηκε η ορθόδοξη πίστη. Στην Αγία Σοφία αντήχησε η φωνή του Χρυσοστόμου, εκεί κατέφυγε υπό την Αγία Τράπεζα ο Ευτρόπιος, αφού σώθηκε από την ευγλωττία του μεγάλου αυτού εκκλησιαστικού ρήτορα και οικουμενικού διδασκάλου.
Ο Χρυσόστομος διακρίθηκε για τη δύναμη του λόγου του και για την προς αυτόν αγάπη του λαού. Ήταν αυστηρός και ασκητικός, ήλεγχε την επικρατούσα κοινωνική ανισότητα, τις αδικίες που γίνονταν από άρχοντες και αρχιερείς, προπάντων όμως μαστίγωνε την τρυφή της Αυλής και την διαφθορά των πλουσίων. Στον αγώνα αυτό κατά της εκκλησιαστικής και πολιτικής αρχής, η κυβέρνηση αντέταξε τον φιλόδοξο και χωρίς αρχές πάπα Αλεξανδρείας Θεόφιλο. Ο Θεόφιλος παίρνοντας ως συμμάχους και άλλους αρχιερείς, κατόρθωσε με πολλές μηχανορραφίες να καθαιρεθεί ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Χρυσόστομος. Αυτομάτως όμως εκδηλώθηκε η αγανάκτηση του λαού για την ενέργεια αυτή και η κυβέρνηση αναγκάστηκε τον μεν Θεόφιλο να αποστείλει πάλι στην Αλεξάνδρεια, να επαναφέρει δε στον πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως τον Χρυσόστομο. Επανερχόμενος ο Χρυσόστομος, χρησιμοποίησε αυστηρότερη γλώσσα, επιτιμώντας φανερά και σφοδρά την πολυτέλεια αυτής της ίδιας της αυτοκράτειρας Ευδοξίας. Τότε έγινε (404) Σύνοδος στο Δρυ, προάστιο της Κωνσταντινούπολης, η οποία επισφράγισε και κατέστησε αμετάκλητη την καθαίρεση του Χρυσοστόμου. Μολονότι δε και η κυβέρνηση του Δυτικού κράτους και ο πάπας Ιννοκέντιος Α΄ δραστήρια επενέβησαν υπέρ αυτού, ο Χρυσόστομος εξορίσθηκε στην Κουκουσό, κοντά στις πηγές του Πυράμου. Μετά την εξορία του Χρυσόστομου, ο λαός της Κωνσταντινούπολης εξεγέρθηκε εναντίον του αυτοκράτορα Αρκαδίου, γιατί κυριολεκτικά λάτρευε τον πατριάρχη του, και στις 20 Ιουνίου του 404 πυρπόλησε τον ναό της Αγίας Σοφίας.

Επί αυτοκράτορα Θεοδοσίου του Β΄ (401-450), ο ναός ξανακτίστηκε και στις 8 Οκτωβρίου του 475 έγιναν τα εγκαίνιά του. Και ο ναός αυτός ήταν σχήματος βασιλικής, αλλά πεντάκλιτης. Στο ναό αυτό διεξήχθη η πολύκροτη συζήτηση κατά της αίρεσης του επισκόπου Κωνσταντινουπόλεως Νεστορίου απ’ τη Συρία, ο οποίος διαχώριζε την ανθρώπινη από τη θεία φύση του Χριστού και καταπολεμούσε την ειδωλολατρική, γι’ αυτόν, έκφραση «Θεοτόκος», εφόσον δεν δεχόταν ότι ο Χριστός ήταν ομοούσιος προς τον πατέρα. Απ’ τον άμβωνα του ναού της Αγίας Σοφίας προκηρύχθηκε από τον πατριάρχη Ακάκιο το «Ενωτικόν», έγγραφο που επικυρώθηκε το 482 από τον αυτοκράτορα Ζήνωνα, το οποίο αποκατέστησε επί δύο γενιές την εκκλησιαστική ειρήνη στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Ο δημιουργός της εκκλησιαστικής ειρήνης Ακάκιος αναγνωρίσθηκε ως ο ανώτατος Ιεράρχης της συνενωμένης Εκκλησίας Αλεξανδρείας, Αντιοχείας, Κωνσταντινουπόλεως, παίρνοντας πρώτα τον τίτλο του οικουμενικού πατριάρχη. Εξαιτίας όμως του Ενωτικού επήλθε διάσταση μεταξύ Ρώμης και Ανατολικής Εκκλησίας, του πάπα που αμφισβήτησε τον τίτλο του Οικουμενικού Πατριάρχη από τον επίσκοπο της Κωνσταντινουπόλεως και βέβαια του Πατριάρχη.

Η αγία Σοφία του Ιουστινιανού: Βρισκόμαστε στο πέμπτο έτος της βασιλείας του Ιουστινιανού, το 532. Τότε εξερράγη η τρομερή Στάση του Νίκα και στις 13 Ιανουαρίου του 532 ο ναός της αγίας Σοφίας πυρπολήθηκε μαζί με μεγάλο μέρος της Κωνσταντινούπολης. Αμέσως μετά την αιματηρή καταστολή της Στάσης ο Ιουστινιανός αρχίζει την ανοικοδόμηση του ναού επί εντελώς νέου σχεδίου. Η ανοικοδόμηση ανατέθηκε σε δύο κορυφαίους αρχιτέκτονες, τον Ανθέμιο από τις Τράλλεις της Λυδίας και τον Ισίδωρο από την Μίλητο. Επειδή δε βάσει των σχεδίων η ανοικοδόμηση του νέου ναού θα απαιτούσε χώρο περισσότερο από εκείνο τον οποίο κατελάμβανε ο προηγούμενος ναός, ο Ιουστινιανός αγωνίσθηκε για την εξασφάλιση αυτού του χώρου. Οι βυζαντινοί χρονογράφοι αναφερόμενοι σε παραδόσεις, διασώζουν πλήθος σχετικών επεισοδίων μεταξύ των οποίων τα εξής: ο αυτοκράτωρ έφτασε στο σημείο να προσφύγει σε κάποια χήρα, ονόματι Άννα, η οποία δεν δεχόταν να παραχωρήσει το οίκημά της, εκτός αν της κατέβαλαν 500 λίτρες χρυσού, μολονότι ολόκληρη η περιουσία της είχε εκτιμηθεί σε 85 λίτρες χρυσού: «Η δε θεασαμένη τον βασιλέα -αναφέρει ο χρονογράφος- προσέπεσε στα πόδια αυτού, δεομένη και λέγουσα, ότι τιμή μεν ουκ οφείλω λαβείν εις τα οικήματα, τον δε ναόν, αν βούλει κτίσαι, αιτούμαί σε ίνα έχω καγώ εν ημέρα κρίσεως μισθόν και τάφω εις τα οικήματά μου πλησίον». Ένας οστιάριος (θυρωρός) ήταν μανιώδης «ιπποδρομιάκιας», όπως χαρακτηρίζει σήμερα ο λαός τους μανιώδεις «φιλίππους». Ο βυζαντινός χρονογράφος τον χαρακτηρίζει «σφόδρα φιλιππόδρομον». Αυτός, λοιπόν, δυστροπούσε και αρνούνταν να παραχωρήσει την οικία του αντί 38 λίτρων χρυσού. Για να εξαναγκασθεί να την παραχωρήσει τον έκλεισαν στην φυλακή τις παραμονές των ιπποδρομιών. Το πάθος του όμως ήταν τόσο, ώστε για να απελευθερωθεί και να του επιτραπεί να προσέλθει στον Ιππόδρομο, παραχώρησε πρόθυμα την οικία του αντί της προτεινόμενης τιμής. Ενός άλλου, πωλητή χηνών στο επάγγελμα, αγοράσθηκε η οικία, ενώ ένας βασιλισκάριος (πιθανώς ράφτης ηγεμονικών ενδυμάτων), ονόματι Ξενοφώντας, δέχτηκε να κατεδαφίσουν το εργαστήριό του για χάρη του ναού υπό τον όρο όμως να τον προσκυνήσουν οι ηνίοχοι του Ιπποδρόμου! Πάρα πολλοί άλλοι, ιδιοκτήτες των πλησίον του παλιού ναού εργαστηρίων ή οικημάτων, τα παραχώρησαν, είτε με τη θέληση τους είτε χωρίς τη θέλησή τους και έτσι βρέθηκε ο ευρύς χώρος, στον οποίο ανεγέρθη το μεγαλοπρεπέστατο οικοδόμημα της χριστιανοσύνης. Πράγματι, η αγία Σοφία είναι κτισμένη επί 7.570 τ. μέτρων.

Ο θεμέλιος λίθος του νέου ναού τέθηκε στις 23 Φεβρουαρίου του 532. Μόλις είχαν παρέλθει σαράντα ημέρες από την καταστροφή του ναού. Τίθεται λοιπόν το ερώτημα: Ήταν το χρονικό αυτό διάστημα ικανό για να εκπονήσουν οι δύο αρχιτέκτονες τα σχέδιά τους; Μάλλον ο Ιουστινιανός, έχοντας την πρόθεση να ανοικοδομήσει ναό μεγαλοπρεπέστερο του ήδη υπάρχοντος, είχε αναθέσει από πολύ παλιότερα την εκπόνηση των σχεδίων στους δύο αρχιτέκτονες. Η καταστροφή του ναού από την στάση του Νίκα επιτάχυνε απλώς την ανέγερση. Όταν ανοίχθηκαν το θεμέλια του ναού, ο τότε πατριάρχης Ευτύχιος επικαλέσθηκε τις ευλογίες του Θεού για το έργο το οποίο έμελλε να συντελεστεί. Ο δε αυτοκράτορας με το μυστρί στα χέρια έριξε το πρώτο «κουρασάνι» στα θεμέλια. Το «κουρασάνι» ήταν κατασκευασμένο από θερμό νερό, στο οποίο είχε βράσει άφθονο κριθάρι μέχρι χυλώσεως, ασβέστη, σκόνη οστράκων και φλοιοί πτελέας, το οποίο είχε την ιδιότητα να συμπυκνώνεται και να αποκτά την στερεότητα του σιδήρου. Το ίδιο μείγμα μεταχειρίζονταν και στα τείχη. Επί βάσεως δε επτά περίπου μέτρων από αυτό το μείγμα ανεγέρθηκαν τα πρώτα θεμέλια. Δέκα χιλιάδες εργάτες και τεχνίτες, μεταφερόμενοι από διάφορα μέρη της αυτοκρατορίας, απασχολήθηκαν στην ανέγερση του ναού. Τους επόπτευαν εκατό πρωτομάστορες. Δαπανήθηκαν, όπως αναφέρει ο ιστορικός Κ. Παπαρρηγόπουλος, «κατά τους λιγότερο απίθανους υπολογισμούς, 3.000 κεντηνάρια χρυσού, ή 324.000.000 δραχμών». Σε σημερινό νόμισμα, η δαπάνη υπολογίζεται στις 3.600.000 λίρες στερλίνες. Ζητήθηκε και χρησιμοποιήθηκαν από όλο το κράτος τα λαμπρότερα των μαρμάρων. Μεταξύ αυτών χρησιμοποιήθηκαν και πολλά έργα τέχνης εκ των σωζομένων στα διάφορα ιερά της αρχαιότητας. Μάλιστα, διακρίνει κανείς ακόμη και σήμερα στους κίονες γύρω από τον μεγάλο θόλο τα λείψανα του ναού της Ηλιουπόλεως, του ναού της Αρτέμιδος της Εφέσου και πολλών άλλων ιερών της κλασσικής αρχαιότητας. Όλα αυτά χρησιμοποιήθηκαν για να κοσμήσουν τον Μέγα Ναό της νέας θρησκείας.

Τα εγκαίνια έγιναν στις 27 Δεκεμβρίου του 537. Είχαν περάσει πέντε χρόνια, έντεκα μήνες και 14 ημέρες από την ημέρα της πυρπολήσεως του ναού της του Θεού Σοφίας. Μετά απ’ αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα, ο λαός της Κωνσταντινουπόλεως παρίστατο στα εγκαίνια του μεγαλοπρεπέστερου ναού που είδε ποτέ η χριστιανοσύνη. Ο αυτοκράτωρ Ιουστινιανός ξεκίνησε απ’ τα ανάκτορα, επιβαίνοντας σε τέθριππο άμαξα. Τον συνόδευε ο πατριάρχης Ευτύχιος. Πλήθος λαού ήταν μαζεμένο εκατέρωθεν των δρόμων. Ο πατριάρχης με τον αυτοκράτορα πορεύονταν στο ναό της Αγίας Αναστασίας. Από εκεί, αφού ψάλθηκε η λιτή (λιτανεία), ο Ιουστινιανός πεζός και ο πατριάρχης σε άρμα και πλήθος άπειρο, ξεκίνησαν και έφθασαν στην κεντρική πλατεία της Κωνσταντινουπόλεως, το Αυγουσταίο. Ο πατριάρχης κατεβαίνει από το άρμα. Ο Ιουστινιανός στέκεται δίπλα του και με τον σταυρό επικεφαλής προχωρούν προς το ναό. Τότε για πρώτη φορά ανοίχθηκαν οι πύλες, απαστράπτουσες από τη λαμπρότητα. Ο Ιουστινιανός προχώρησε μόνος μέχρι τον άμβωνα και, καταθαμπωμένος από την αίγλη και τη λαμπρότητα η οποία τον περιέβαλε, καταλήφθηκε από ενθουσιασμό και φώναξε:

«Δόξα τω Θεώ τω καταξιώσαντί με τοιούτον έργον επιτελέσαι! Νενικηκά σε, Σολομών». Μετά τα εγκαίνια ο Μάγιστρος Στρατηγός διασκόρπισε στο έδαφος τρία κεντηνάρια χρυσού, τα οποία ο λαός έσπευσε να συνάξει. Εντωμεταξύ είχε προηγηθεί στον Ιππόδρομο σφαγή 1.000 βοδιών, 10.000 προβάτων, 600 ελαφιών, 1.000 χοίρων και 10.000 ορνίθων. Όλα αυτά μαζί με 30.000 μέτρα σίτου μοιράστηκαν στον λαό. Η πανήγυρη των εγκαινίων είχε διάρκεια 14 ημέρες.

Είκοσι χρόνια μετά τα εγκαίνια της Αγίας Σοφίας και συγκεκριμένα την 7η Μαΐου 558, φοβερός σεισμός επέφερε βλάβες στον ναό. Ο κεντρικός τρούλος και το ανατολικό ημιθόλιο υπέστησαν ρήγματα και έπεσαν. Από την πτώση συντρίφτηκαν το Κιβώριο (μικρό κιβώτιο με άγια λείψανα), η Αγία Τράπεζα και ο Άμβωνας. Ευθύς αμέσως ο Ιουστινιανός ανέθεσε στον αρχιτέκτονα Ισίδωρο τον νεώτερο την επισκευή των ζημιών. Μετά την επισκευή του ναού τελέστηκαν και δεύτερα εγκαίνια, την 24η Δεκεμβρίου του 563. Παρίστατο ο Ιουστινιανός, ο τότε πατριάρχης Μηνάς (κατ’ άλλους ο ίδιος ο πατριάρχης των πρώτων εγκαινίων Ευτύχιος) και πλήθος λαού, ψάλλοντας το «Άρατε πύλας οι άρχοντες υμών και επάρθητε πύλαι αιώνιοι και εισελεύσεται ο βασιλεύς της Δόξης…».

Κατά καιρούς έγιναν κι άλλες επισκευές και μετασκευές του ναού. Ο ναός της Αγίας Σοφίας, από της ιδρύσεώς του από τον Ιουστινιανό μέχρι σήμερα (2015) αριθμεί ηλικία 1478 ετών. Από τότε επισκευάσθηκε εξαιτίας καταστροφών από σεισμούς, ως επί το πλείστον, ή μετασκευάσθηκε αναλόγως των κυριάρχων του (Λατίνων, Μωαμεθανών) δώδεκα φορές περίπου. Το 558 υπό του Ισιδώρου του νεώτερου, το 867, το 975, το 987, το 1204 (μετασκευασθείς τότε σε καθολικό ναό από τους Λατίνους), το 1347 οπότε σεισμός επέφερε στο κτίριο νέες καταστροφές. Οι καταστροφές αυτές επισκευάσθηκαν επί Ιωάννη Καντακουζηνού και Ιωάννη Παλαιολόγου, και την επισκευή επέβλεψαν οι αρχιτέκτονες Αστράς, Φακιολάτος, και Κιπεράλτα. Το 1371, οπότε κατέπεσε από την κορυφή του θόλου ο σταυρός, το 1453 (μετασκευασθείς σε μωαμεθανικό τζαμί) και το 1545. Επί της βασιλείας του σουλτάνου Σελήμ Β΄ (1566-1574) επισκευάσθηκε ολόκληρος. Είχε προηγηθεί η ναυμαχία της Ναυπάκτου (7 Οκτωβρίου 1571) μεταξύ αφ’ ενός των ενωμένων στόλων της Ισπανίας, της Βενετίας, της Γένουας, της Νεαπόλεως και Σικελίας και αφ’ ετέρου της Τουρκίας. Ο τουρκικός στόλος νικήθηκε και αυτό στοίχισε πολλά στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Ο σουλτάνος Σελήμ Β΄, κυριευθείς τότε από ευλάβεια, επισκεύασε, κατά τον χρονογράφο Καντεμίρ, προς παρηγοριά της θλίψης του, τον ναό της Αγίας Σοφίας. Τότε κτίσθηκε και δεύτερος μιναρές δίπλα στον μιναρέ τον οποίο είχε αναγείρει ο Μωάμεθ.

Κατά τις επισκευές της εποχής αυτής φαίνεται ότι αφαιρέθηκαν από τον ναό οι τέσσερις μαρμάρινες πλάκες, που περιείχαν την «προκήρυξη». Η προκήρυξη είχε δοθεί στην Εκκλησία από τον αυτοκράτορα Μανουήλ Κομνηνό (1122-1180). Με αυτή επικύρωνε τα πεπραγμένα της Συνόδου, η οποία είχε συγκροτηθεί από αυτόν στην Κωνσταντινούπολη, για να λύσει το πολυθρύλητο ζήτημα του «Ο Πατήρ μείζων μου εστί». Τις πλάκες αυτές τις είχαν στήσει στο αριστερό και ενδότατο μέρος του ναού, πλαισιωμένες με λεπτούς πορφυρούς κίονες. Όπως αναφέρεται: «Ήσαν δε εκάστη το μέν μήκος οργυιαί τρείς, το δε πλάτος οργυιαί ελάσσονες, απετελείτο δε εκ των 4 τετράγωνον ίσον ισάκις». Άξια μνημονεύσεως είναι η επιγραφή της προκηρύξεως αυτής, όταν θυμηθεί κανείς σε ποια εποχή ο αυτοκράτωρ αυτός τιτλοφορούνταν: «Μανουήλ εν Χριστώ τω Θεώ πιστός βασιλεύς, Πορφυρογέννητος, Ρωμαίων Αυτοκράτωρ, ευσεβέστατος, αεισέβαστος, Ισαυρικός, Κιλικικός, Αρμενικός, Δαλματικός, Ουγγρικός, Βοσνικός, Χωρβατικός, Λαζικός, Ιβηρικός, Σερβικός, Ζηκχικός, Χατζαρικός, Βουλγαρικός, Γοτθικός, θεοκυβέρνητος, Κληρονόμος Στέμματος του Μ. Κωνσταντίνου και ψυχή νεμόμενος πάντα τα τούτου δίκαια». Ο σουλτάνος απαίτησε από τον πατριάρχη να σταλούν σοφοί, για να του ερμηνεύσουν στα τουρκικά την επιγραφή. Πράγματι του την ερμήνευσαν και τότε, κατά προτροπή του μουφτή, διέταξε να αποξέσουν τα γράμματα και να συντριβούν οι τρεις πλάκες. Την τέταρτη, με τους τίτλους, τοποθέτησε στον τάφο του πατέρα του.

Ο σουλτάνος Μουράτ ο Γ΄, γιός του προαναφερθέντος σουλτάνου, αποτελείωσε την επισκευή του ναού, ο οποίος είχε ραγίσει από τον σεισμό. Επιπλέον διακόσμησε τον ναό εξωτερικά και εσωτερικά και τον επαύξησε με νέες οικοδομές. Αλλά με την πάροδο των ετών ο ναός της Αγίας Σοφίας είχε υποστεί πολλές φθορές και αν δεν λαμβάνονταν πρόνοια γενικής επισκευής του, υπήρχε η πιθανότητα να καταπέσει ίσως ολόκληρο το κτίριο. Τότε επενέβη ο σουλτάνος Αβδούλ Μετζήτ και πρόλαβε την καταστροφή. Επί δύο έτη ο ναός επισκευάζονταν και ξοδεύτηκαν υπέρογκα ποσά. Την 1η Ιουλίου 1849, ημέρα Παρασκευή, ο σουλτάνος Αβδούλ Μετζήτ προσήλθε, για να προσευχηθεί στην Αγία Σοφία. Τότε τελέσθηκαν κατά κάποιο τρόπο, τα εγκαίνια του επισκευασθέντος ναού. Μετά την προσευχή ο σουλτάνος φιλοδώρησε μεγαλοπρεπώς τους Ελβετούς αρχιτέκτονες αδελφούς Φοσσάτι, οι οποίοι επέβλεψαν την γενική επισκευή του ναού. Δώρα επίσης μεγάλα δόθηκαν από τον σουλτάνο στους ζωγράφους και λοιπούς τεχνίτες και εργάτες, οι οποίοι έλαβαν μέρος στην επισκευή. Τότε επίσης κόπηκε νόμισμα, για να θυμίζει την γενική επισκευή της Αγίας Σοφίας. Το νόμισμα αυτό έφερε επί της μίας πλευράς την εικόνα του ναού και επί της άλλης το μονόγραμμα του σουλτάνου Αβδούλ Μετζήτ. Το 1852, οι αδελφοί Φοσσάτι δημοσίευσαν συμπεράσματα από την εργασία τους, καθώς και πλήθος σχεδίων του ναού της Αγίας Σοφίας.

Από το 1934, η Αγία Σοφία έχει μετατραπεί σε Μουσείο από την τουρκική δημοκρατία του Κεμάλ Ατατούρκ. Βέβαια, ήδη το 1930, το Βυζαντινό Ινστιτούτο της Αμερικής Dumbarton Oaks ανέλαβε εργασία για την αποκατάσταση του μνημείου και ιδίως της διακοσμήσεως και των θαυμάσιων ψηφιδωτών του. Χάρη σε αυτές τις εργασίες αποκαλύφθηκε σημαντικό αριθμός ψηφιδωτών παραστάσεων.

Δακτυλογράφηση κειμένου: Βάσω Κ. Ηλιάδη

* Η Αμαλία Κ. Ηλιάδη είναι φιλόλογος-ιστορικός, (Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Βυζαντινής Ιστορίας απ΄ το Α.Π.Θ.), Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων

Πηγή: Αντίβαρο, Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας (II)